Γράφει ο Δ. Ι. Ασπροπούλης*


Είχα ακούσει πολλά. Η ταινία "Σαρμάκο, Μια ιστορία από το Βορρά", είχε πλέξει έναν μύθο γύρω της, πολύ πριν την προβολή της. Κι εκεί που έδειχνε να δικαιώνει το... urban story σχετικά με το θέμα της, ήρθε η τελευταία σεκάνς να μου γκρεμίσει το όνειρο. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:

Η υπόθεση: Οκτώβριος 1949: Λένε πως τελείωσε ο εμφύλιος πόλεμος, αλλά ακόμα οι άνθρωποι ζουν με τις επιπτώσεις και το μεγάλο χάσμα που δημιουργήθηκε μεταξύ τους. Ο τεκετζής Αντώνης παραμένει ουδέτερος και διατηρεί το μαγαζί του. Τώρα ήρθε η ώρα του να κλείσει έναν ανοιχτό λογαριασμό από το παρελθόν. Καθώς τελειώνει μια δεκαετία και μια ολόκληρη εποχή, η κομπανία παίζει τα τελευταία ρεμπέτικα τραγούδια της.

Ο Μάρκος Παπαδόπουλος, σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός της ταινίας, καθώς δεν είναι δυνατό να έχει προσωπική επαφή με την εποχή, προσπάθησε τίμια να αναπαραστήσει μια δεκαετία η οποία (κι όμως) πληγώνει ακόμη τη χώρα. Εγχείρημα δύσκολο, που θέλει πολλή δουλειά και έρευνα. Δεν είμαι σε θέση να ξέρω την έρευνα που έκανε πάνω στην εποχή. Φαίνεται, όμως, να στηρίχθηκε καθαρά σε ακαδημαϊκές πηγές και να μην πλησίασε τους 90ρηδες -πλέον- οι οποίοι έζησαν τα γεγονότα από πρώτο χέρι, ως έφηβοι του μεταπολέμου. Ενδεχομένως και να κάνω λάθος, όμως αυτό εισέπραξα.

Παρόλα αυτά, στήνει καλά την ατμόσφαιρα, αν και έχει να αντιμετωπίσει τη μανιερική ερμηνεία των περισσότερων ηθοποιών του. Το μόνιμο πρόβλημα των ελληνικών ταινιών: Άλλο ο κινηματογράφος, άλλο το θέατρο, άλλο η τηλεόραση...

Κορυφώνει το δράμα έξυπνα, με ένα φλας μπακ στη μέση της ταινίας που μας δίνει και μια φυσιολογική ερμηνεία του ρόλου του πατέρα... Ξεπερνά την ανάγκη να κορυφώσει το δράμα με κραυγές -κι όχι με το μυστικό του σινεμά, που είναι, φυσικά, το βλέμμα. Αντιμετωπίζει θεατρικά την απόγνωση (ας δει τη Φωλιά του Κούκου, του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, για να πάρει ένα μάθημα). Κι όμως, σε κρατάει, για να δεις το τέλος. Ένα τέλος διπλό. Μόνον που, η ομολογία της πράξης και η εκτέλεση ενός από τους συνδετικούς κρίκους μέσα στον τεκέ, θα μπορούσε να αρκεί για την κορύφωση. Εκεί ήθελε "κάτι" ακόμη.

Ο Μάρκος Παπαδόπουλος, σε αυτήν την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, έβλεπε πως έμενε μετέωρο το σχέδιο και... κάλεσε τη 2η κυβέρνηση του βουνού, να αναλάβει δράση. Το εύρημα δε λειτούργησε ως "από μηχανής Θεός" και η ταινία που είχε φθάσει σε ένα ορισμένο ύψος, κατέπεσε... Παρόλα αυτά, όποιος δει την ταινία, είναι σίγουρο ότι θα τι συζητήσει...

Με τους: Αλέξανδρο Νικολαίδη, Χριστίνα Δαγκάκη, Δημήτρη Κρίκο, Νίκο Πολοζιάν. Προσωπικά μου άρεσαν ο Νικολαΐδης (τράβηξε μεγάλο βάρος) κι ο Τσακίρης, στο μικρό ρόλο του πατέρα, που, όμως, είναι ρόλος - κλειδί.


*Ο Δημήτρης Ασπροπούλης είναι θεατής