Δυσοσμία υπάρχει, αλλά… πρόβλημα δεν υπάρχει. Αυτό είναι, με δυο λόγια, το πόρισμα επιστημονικής έρευνας και μετρήσεων που διεξήχθησαν από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και το ΑΠΘ για τη δυσοσμία στους δυτικούς δήμους και περιοχές του νομού Θεσσαλονίκης.


Τα αποτελέσματα των μετρήσεων δόθηκαν στη δημοσιότητα πριν από λίγο, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχωρήθηκε στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.


Οι μετρήσεις έγιναν από 27/04 μέχρι 31/10. Ελήφθησαν συνολικά 171 δείγματα, από τα οποία τα 141 από τους μόνιμους μετρητές εντός σχεδίου πόλεως στο Κορδελιό και από 30 σε εξωτερικά σημεία που είχαν υποδείξει οι κάτοικοι.


Βρέθηκαν… 55 χημικές ουσίες


Εντοπίστηκαν συνολικά 55 χημικές ενώσεις που προκαλούν την δυσοσμία στην περιοχή του Κορδελιού με συχνότητα ανίχνευσης από 5% έως και 100%.


Σε πολύ μικρό ποσοστό (6-15%) και σε πολύ χαμηλά επίπεδα εντοπίστηκαν οσμές που οφείλονται στο φυσικό αέριο. Σε μεγαλύτερο ποσοστό (55-65%) οσμές που οφείλονται στο υγραέριο που δείχνει σύμφωνα με την Κωνσταντινή Σαμαρά, καθηγήτρια του Εργαστηρίου Ελέγχου Ρύπανσης Περιβάλλοντος του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ πως η περιοχή του Κορδελιού επηρεάζεται από γειτονικές βιομηχανικές δραστηριότητες περισσότερο από άλλες περιοχές για αυτό και γίνονται πιο έντονη και πιο άμεση η οσμή.


Το σημαντικότερο εύρημα από τις δειγματοληψίες ήταν οι υψηλές συγκεντρώσεις 8 συνολικά μερκαπτανών(είναι θειόλες, δηλαδή οργανικές ενώσεις που περιέχουν μια τουλάχιστον- υδροθειομάδα -SH, συνδεμένη με άτομο άνθρακα ) μέσα στους χώρους των ΕΛΠΕ, υπερδεκαπλάσιες σε σύγκριση με τις αντίστοιχες συγκεντρώσεις από τις μετρήσεις εντός του Κορδελιού.


“Αθώες” οι μερκαπτάνες


Σύμφωνα με την κ. Σαμαρά οι μερκαπτάνες δεν συγκαταλέγονται στις καρκινογόνες ή τοξικές ουσίες για αυτό και μόνο για 2 εκ των 8 που εντοπίστηκαν η περιβαλλοντική νομοθεσία έχει θέσει όρια και αυτά μόνο για εργασιακούς χώρους, όχι δηλαδή για έκθεση στην ατμόσφαιρα και στον γενικό πληθυσμό.


Όμως αυτές οι ουσίες είναι, σύμφωνα με την κ. Σαμαρά, ισχυρά ενεργητικά του αναπνευστικού συστήματος, για αυτό και τα αντίστοιχα συμπτώματα ενώ υπάρχουν και δευτερογενή συμπτώματα στο νευρικό σύστημα (αϋπνία, ναυτία κλπ).


Σύμφωνα, πάντως, με χημικούς πολλές θειόλες έχουν έντονες οσμές που θυμίζουν αυτή του σκόρδου, χρησιμοποιούνται ως οσμοθετικές ενώσεις, δηλαδή ενώσεις που προστίθενται σε άοσμες ενώσεις ή μίγματα, όπως το υγραέριο, το φυσικό αέριο ή το φωταέριο, ώστε η χαρακτηριστική οσμή να προειδοποιεί για τυχόν υπάρχουσα διαρροή, και να αποφεύγονται έτσι, κατά το δυνατό, τα σχετικά ατυχήματα. Λέγονται και μερκαπτάνες επειδή η λέξη προέρχεται από τη λατινική έκφραση «mercurium captans», που σημαίνει «συλλαμβάνοντας υδράργυρο», γιατί οι θειόλες έχουν την τάση να παράγουν παράγωγα με ενώσεις του υδραργύρου.


Η κ. Σαμαρά τόνισε πως με βάση τους διεθνείς οργανισμούς οι ενώσεις δεν συμπεριλαμβάνονται στη λίστα των καρκινογόνων και δεν είναι τοξικές. Όμως προκαλούν συμπτώματα πρώτα στο αναπνευστικό και δευτερευόντως στο νευρικό σύστημα.
Παράλληλα ήταν ξεκάθαρη ότι υποβαθμίζεται η ποιότητα ζωής των κατοίκων της περιοχής. Σημείωσε όμως ότι «δεν συσσωρεύονται στον οργανισμό και δεν μπορούν να δημιουργήσουν πρόβλημα σε βάθος χρόνου».


«Είναι ρύποι του βιομηχανικού περιβάλλοντος και όχι του αστικού. Δεν είναι καρκινογόνες δεν είναι τοξικές και για αυτό δεν υπάρχουν όρια. Δεν μπορώ να καθησυχάσω τον κόσμο. Ακόμα και αυτά τα συμπτώματα που υπάρχουν δεν πρέπει να υπάρχουν. Αλλά αυτές οι ενώσεις δεν είναι ας πούμε όπως το βενζόλιο. Που έχει όρια για τη δημόσια υγεία. Είναι χαμηλότερες στην κλίμακα της επικινδυνότητας αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι ομάδες πληθυσμού μπορούν να εκτίθενται σε αυτές τις οσμές» ανέφερε μεταξύ άλλων η κ. Σαμαρά.


Η κ. Σαμαρά δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να βρεθούν και άλλες αιτίες στις επόμενες μετρήσεις.


"Πρόβλημα” η… λάσπη των ΕΛΠΕ



Σύμφωνα με τον Ηρακλή Λάτσιο, προϊστάμενο τμήματος περιβάλλοντος ΠΚΜ το πρόβλημα στα ΕΛΠΕ εντοπίστηκε στην Διαχείριση υγρών και στερεών αποβλήτων και όχι στην δραστηριότητα των διυλιστηρίων. Συγκεκριμένα στην διαχείριση της λάσπης και στον ελαιοδιαχωριστή.


Επεσήμανε πάντως ότι οι περιβαλλοντικοί όροι προβλέπουν τέτοιες διαφυγές-εκπομπες αερίων σε τέτοιου τύπου βιομηχανίες.


Η πρόταση της ΠΚΜ είναι να τοποθετηθούν κλειστά συστήματα και να αξιοποιηθεί η αντιρρυπαντική τεχνολογία για την πλήρη δέσμευση, απαγωγή και καταστροφή των αερίων εκπομπών από τη μονάδα αφυδάτωσης της ελαιώδους λάσπης από τον καθαρισμό των δεξαμενών αποθήκευσης πετρελαιοειδών, τον ελαιοδιαχωριστή και το βιολογικό καθαρισμάτων των ΕΛΠΕ.


Η ΠΚΜ ζητά την απομάκρυνση της μονάδας αφυδάτωσης της λάσπης από το σημείο που βρίσκεται κοντά σε κατοικημένη περιοχή. Επίσης υπάρχουν και παλιά σκάματα αποβλήτων ανενεργά σήμερα με την ΠΚΜ να ζητά για προληπτικούς λόγους να αποκατασταθουν.


Ο κ. Λάτσιος ζήτησε να επανεξετάσει το υπουργείο Περιβάλλοντος τους περιβαλλοντικούς όρους στα ΕΛΠΕ. «Μπορεί να το κάνει σύμφωνα με τη νομοθεσία εφόσον υπάρχουν σχετικά πορίσματα» ανέφερε μεταξύ άλλων.


Τζιτζικώστας: Αρμοδιότητα του υπουργείου το θέμα


«Είναι αρμοδιότητα του υπουργείου για τις εργασίες στα ΕΛΠΕ. Στόχος να μπει ένα τέλος στο πρόβλημα αυτό. Θα πιέσουμε ασφυκτικά προς κάθε κατεύθυνση» τόνισε μετά την παρουσίαση της έκθεσης ο Απόστολος Τζιτζικώστας.


Ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας υπογράμμισε πως το πρόβλημα υπάρχει εδώ και 40 χρόνια   και τώρα αναζητώντα απαντήσεις. Και πρόσθεσε:


«Η ΠΚΜ δεν κάνει πουθενά εκπτώσεις. Ούτε στην υγεία των πολιτών. Χωρίς να μετράμε όρια αρμοδιοτήτων και πολιτικά κόστη. Δεν μπορεί να υπάρξει καμία άλλη καθυστέρηση είναι πλέον ενημερωμένο το υπουργείο. Είμαστε εδώ να διασφαλίσουμε την δημόσια υγεία και το περιβάλλον» ανέφερε στην αρχική του τοποθέτηση.


Οι προτάσεις της ΠΚΜ


Μεταξύ άλλων, η ΠΚΜ προτείνει:


Τοποθέτηση κλειστών συστημάτων και ταξιοποίηση κατάλληλης αντιρρυπαντικής τεχνολογίας.

Την πλήρη δέσμευση απαγωγή και καταστροφή των αερίων εκπομπών από τη μονάδα αφυδάτωσης της λάσπης και από τον καθαρισμό των δεξαμενών αποθήκευσης

Βιολογικό καθάρισμα των εγκαταστάσεων.

Την απομάκρυνση της μονάδας αφυδάτωση της λάσπης από το συγκεκριμένο σημείο που βρίσκεται πολύ κοντά στην κατοικημένη περιοχή.