Του Κρίτωνα Βασιλικόπουλου*


Υπάρχουν ορισμένες εμμονές που όσο κι αν επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο, δεν παύουν να με εντυπωσιάζουν.


Κάθε 25η Μαρτίου, έχουμε το... κλασικό πλέον ότι η Αγία Λαύρα είναι «μύθος».
Πάμε λοιπόν.
Πράγματι, η Επανάσταση του 1821 ΔΕΝ ξεκίνησε στις 25 Μαρτίου και δεν ξεκίνησε από την Πελοπόννησο.
Ξεκίνησε από την Μολδοβλαχία και την κήρυξε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης με το «ΜΑΧΟΥ ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ» στις 24 Φεβρουαρίου 1821.
Η 25η Μαρτίου καθιερώθηκε ως επίσημη επέτειος μετά την Απελευθέρωση.
Και καθιερώθηκε ακριβώς για να συμπυκνώσει και να συμβολίσει βαθιές αξιακές, ιδεολογικές και πνευματικές ρίζες του Αγώνα που χάνονται στην Μυθολογία και στην Ιστορία του Ελληνισμού.
Μια «λεπτομέρεια» από τα Απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη,την περίφημη «Διήγηση Συμβάντων της Ελληνικής Φυλής», αποκαλύπτει πολλά: λέει ο Κολοκοτρώνης ότι «έλαβε γραφή» από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη πως ορίστηκε η μέρα του ξεσηκωμού να είναι η 25η Μαρτίου.
Μόνο που η «γραφή»-η επιστολή- στέλνεται το 1820 !
Άρα η 25η Μαρτίου ήταν επιλογή του Εθνάρχη Υψηλάντη, ήταν επιλογή της Φιλικής Εταιρείας.
Εύλογα θα αντιτείνει κανείς ότι ο ίδιος ο Υψηλάντης δεν επέλεξε αυτή την ημέρα για να διαβεί τον Προύθο.
Αλλά πολλές φορές οι συνθήκες είναι εκείνες που επιβάλλουν μια κίνηση και όχι οι συμβολισμοί,άλλωστε ο Υψηλάντης βιαζόταν για διάφορους λόγους να δημιουργήσει ένα «τετελεσμένο» και θα είχε πετύχει αν δεν τον «άδειαζε» η Ρωσία-αλλά αυτή είναι άλλη συζήτηση, πολύ σύνθετη και πολύ επώδυνη...
Επιστρέφουμε λοιπόν στην 25η Μαρτίου.
Γιατί αυτή η συγκεκριμένη ημερομηνία;
Γιατί συνδυάζεται με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.
Δίνει δηλαδή στην Εθνεγερσία ένα «μεταφυσικό» περιεχόμενο.
Οι επικριτές, συνήθως από τον χώρο της αριστεράς, αλλά όχι μόνο, μένουν στο επιφαινόμενο: ότι στόχος αυτής της επιλογής είναι να δώσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην Εκκλησία,ενώ, δήθεν, δεν της αξίζει.
Καταρχήν,της αξίζει.
Όχι μόνο γιατί το «ράσο» έπαιξε πράγματι ηγετικό ρόλο στην Επανάσταση στο επίπεδο της οργάνωσης και της καθοδήγησης,αλλά και επειδή πήρε ενεργά μέρος και στο πολεμικό μέρος της.
Δίπλα στους γνωστούς Εθνομάρτυρες, τον Γρηγόριο Ε΄, τον Αθανάσιο Διάκο και τον Παπαφλέσσα,υπάρχουν αμέτρητοι ρασοφόροι που έδωσαν τη ζωή τους για την Ελευθερία.
Υπάρχουν ασφαλώς και οι «άλλοι»,αλλά δεν ακυρώνουν την ιστορική αλήθεια.
Και μια απαραίτητη επισήμανση: σε αυτούς τους «άλλους» ΔΕΝ συμπεριλαμβάνεται ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο οποίος υπήρξε από τους πρωτεργάτες της Φιλικής Εταιρείας και είναι μια από τις σημαντικότερες ηγετικές μορφές του Αγώνα.
Πέραν αυτού όμως, αυτό που αδυνατούν ίσως να καταλάβουν όσοι ερμηνεύουν την Επανάσταση του 1821 αποκλειστικά ως «κοινωνική εξέγερση» εναντίον του δεσποτισμού και όχι ως εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα, είναι ότι η 25η Μαρτίου, μέσα από τον συμβολισμό της, επιβεβαιώνει την αδιάρρηκτη ενότητα της ελληνικής Ιστορίας.
Η Παναγία είναι η «συνέχεια» της Αθηνάς που οδηγεί από την κορυφή της Ακρόπολης τους Έλληνες στον Μαραθώνα και στην Σαλαμίνα.
Είναι η Υπέρμαχος Στρατηγός που σηκώνει τον νεκρό Παλαιολόγο από την Πύλη του Ρωμανού και τον οδηγεί στην Αθανασία.
Και είναι η δύναμη που οδηγεί ένα Έθνος να σταθεί ξανά στα πόδια του ύστερα από αιώνες σκλαβιάς.
Όσοι υποτιμούν ή, ακόμα χειρότερα, περιφρονούν την ανάγκη του Ανθρώπου,σε κάθε χώρα, σε κάθε εποχή, να στηριχτεί πνευματικά και ψυχικά στο «υπερβατικό», ακόμα και στο «μεταφυσικό».αγνοούν την ίδια την ανθρώπινη φύση.
Δεν ξέρω τι ακριβώς έγινε στην Αγία Λαύρα στις 25 Μαρτίου 1821, δεν ήμουν εκεί-γεννήθηκα το 1967.
Από πολύ μικρός έμαθα ότι αυτή είναι η μεγαλύτερη ημέρα της νεότερης Ιστορίας μας και τίποτα δεν με πείθει ότι αυτό δεν είναι αλήθεια.
Έχω άλλες 364 ημέρες τον χρόνο για να μελετήσω,να αναζητήσω πηγές,να εξηγήσω, να μάθω.
Στις 25 Μαρτίου,γιορτάζω.

*Ο Κρίτωνας Βασιλικόπουλος είναι δημοσιογράφος