koutroukis_01Του Θεόδωρου Κουτρούκη*

Στην ταινία «Ένας προφήτης μα τι προφήτης» των Μόντυ Πάϊθονς ο νεαρός ήρωας στρατολογείται στο Λαϊκό Μέτωπο Ιουδαίας (το οποίο μάχεται τους Ρωμαίους) και συνομιλεί με συναγωνιστές του που προσπαθούν να τον μυήσουν βαθύτερα στην ανατρεπτική τους οργάνωση: …>>>

«Οι μόνοι που μισούμε περισσότερο από τους Ρωμαίους είναι οι διασπαστές του Ιουδαϊκού Λαϊκού Μετώπου» λέει ο ένας, «και το Απελευθερωτικό Μέτωπο Ιουδαίας» προσθέτει ο άλλος, «και το Λαϊκό Απελευθερωτικό Κίνημα Ιουδαίας» συμπληρώνει ο τρίτος. Η πιο πάνω σκηνή δεν απέχει πολύ από το να περιγράφει την ιστορία αλλά και την τρέχουσα πραγματικότητα του ανταγωνισμού και των αλληλοκατηγοριών στους κόλπους της ελληνικής αριστεράς.
Εντυπωσιάζει ακόμη και σήμερα η ευκολία με την οποία κομματικά στελέχη αυτού του πολιτικού χώρου εκτοξεύουν απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς εναντίον των πρώην συγκατοίκων τους στο ίδιο κομματικό οίκημα: σταλινικοί vs. τροτσκιστών· μαοϊκοί vs. χρουτσοφικών· ευρωκομουνιστές vs. μπρεζνιεφικών· εξωτερικού vs. εσωτερικού· ΚΚΕ (μ-λ) vs. Μ-Λ ΚΚΕ· ΕΑΡ vs. ΚΚΕ εσ -Α.Α.· ΚΚΕ vs. ΣΥΝ· ΣΥΡΙΖΑ vs. ΔΗΜΑΡ και ο κατάλογος δεν έχει τελειωμό.
Πράγματι, η διαδρομή των πολιτικών σχηματισμών του αριστερού χώρου έχει συνοδευτεί από αλλεπάλληλες διασπάσεις, απύθμενη φιλαρχία και από «συντροφοβόρες» πρακτικές.
Αυτές οι μάστιγες της ελληνικής αριστεράς συνδέονται και με την αυτό-παγίδευση της σε ρόλο περιορισμένης ισχύος στο πολιτικό σύστημα. Τόσο το 1988 με το κοινό πόρισμα ΚΚΕ-ΕΑΡ, το οποίο οδήγησε στη συγκρότηση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου, όσο και το 2007 όταν ο ΣΥΡΙΖΑ προσέγγισε το 18% στις δημοσκοπήσεις η ισχυροποίηση ήταν φαινομενική και διήρκεσε ελάχιστα. Εύλογο: τα ευρέα εκλογικά ακροατήρια επιζητούν εφαρμόσιμες λύσεις και ευοίωνες προοπτικές διακυβέρνησης.
Προαπαιτούμενο οποιασδήποτε κυβερνητικής προοπτικής είναι η πολυσυλλεκτικοτητα και όχι η περιχαράκωση σε επιλογές που αποδίδονται σε μια δήθεν ιδεολογική καθαρότητα, ενώ στην ουσία εκπορεύονται από φιλαρχία και ατομικές επιδιώξεις.
Το κοινωνικό κλίμα στην Ελλάδα του Μνημονίου θεωρείται ευμενέστατο για την εκλογική ανάπτυξη της αριστεράς: σκληρά οικονομικά μέτρα, συρρίκνωση εργασιακών δικαιωμάτων και διάχυτη λαϊκή αγανάκτηση. Θα αξιοποιήσει άραγε η Αριστερά τη νέα κοινωνική δυναμική για να αυξήσει την εκλογική της επιρροή και να καταστεί αξιόπιστος παίκτης στον πολιτικό στίβο ή θα εξακολουθήσει να αυτο-θρυμματίζεται επιχειρώντας την ιδεολογική ηγεμονία σε ένα φαντασιακό φοιτητικό αμφιθέατρο της μεταπολίτευσης; Η απάντηση σε αυτό το δίλημμα θα κρίνει και τη μελλοντική της (εκλογική) επιβίωση.

* O Θ. Κουτρούκης είναι επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου