ένα έργο εξαιρετικής ποιότητας και σημασίας για την ώριμη περίοδο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco) «H Στέψη της Παναγίας», θα φιλοξενηθεί από τη Δευτέρα, 8 Μάρτιου του 2010 και για δύο μήνες από το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ, στον εκθεσιακό του χώρο. Πρόκειται για έργο που δημιουργήθηκε την περίοδο 1603-1605 περίπου. Είναι λάδι σε μουσαμά, διαστάσεων 57Χ76,5 κι ανήκει στη Συλλογή Κοινωφελούς Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης (Πρώην Συλλογή Stanley Moss, Νέα Υόρκη).
Η Γ.Γ. του Δ.Σ. του Τελλογλείου Αλέξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά επεσήμανε ότι είναι η πρώτη φορά που έργο του Ελ Γκρέκο βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη.
Ενδιαφέρουσα είναι η ιστορία του πίνακα: Το 1603 ο Γκρέκο έλαβε την παραγγελία να εικονογραφήσει το μεγάλο παρεκκλήσιο στο Νοσοκομείο του Ελέους στο Ιγέσκας (Illescas), που ήταν αφιερωμένο στη Παναγία. Σύμφωνα με την παράδοση η εικόνα της Παναγίας σε αυτό ήταν έργο του Ευαγγελιστή Λουκά και είχε μεταφερθεί στην Ισπανία από τον Άγιο Πέτρο. Η εικόνα αυτή απέκτησε φήμη θαυματουργής και προσήλκυε πολλούς προσκυνητές.
Η Στέψη της Παναγίας, μέρος του εικονογραφικού προγράμματος του κεντρικού βωμού στον ναό, αποτελεί ολοκληρωμένο προσχέδιο για τη σύνθεση στο κεντρικό αλτάρι. Η τοποθέτησή της πάνω από την παράσταση με την Παναγία του Ελέους (του Γκρέκο) θα υπογράμμιζε τη στενή συνάφεια ανάμεσα στη φιλευσπλαχνία της Παναγίας και στην ενθρόνισή της στους ουρανούς.
Ο Γκρέκο είχε ζωγραφίσει ήδη άλλους δύο πίνακες με το ίδιο θέμα, για να επιστέψει τα αλτάρια του ενοριακού ναού στην Ταλαβέρα λα Βιέχα (1591-92) και του παρεκκλησίου του San José στο Τολέδο (1597-99).
Στον πίνακα στο Ιγέσκας η όλη σύνθεση τοποθετείται σε ένα οβάλ που δημιουργούν οι μορφές του Υιού και του Πατρός με την Παναγία στο κέντρο. Η οπτική εστιάζει από κάτω προς τα επάνω, μεγεθύνοντας το κάτω τμήμα των μορφών, ενώ τα κεφάλια είναι μικρότερα. Το Άγιο Πνεύμα και το στέμμα που συγκρατούν ο Πατήρ και Υιός πάνω από το κεφάλι της Παναγίας αποτελούν την κορύφωση του κατακόρυφου άξονα του έργου. Στο έργο αυτό ο Γκρέκο έχει εξαλείψει τους Αποστόλους και τους Αγίους και η όλη σύνθεση τοποθετείται σε σύννεφα που δημιουργούν τον θρόνο με χερουβείμ και μικρούς αγγέλους ανάμεσά τους.
«H Στέψη της Παναγίας» θα εκτίθεται ταυτόχρονα με τις εκθέσεις του Τελλογλείου «Αρχαίο Δράμα και Όπερα», «Τα Παναθήναια της παγκοσμίου γλυπτικής. Η ιστορία μιας έκθεσης 1965» και τη φιλοξενούμενη έκθεση «Υπαιθρισμός. Απόηχοι του Ιμπρεσιονισμού στην ελληνική ζωγραφική των αρχών του 20ού αιώνα.