Γράφει ο «Περαστικός»

Τη δική του αλήθεια, όπως έχει πει κι ο ίδιος, παρουσιάζει ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στο βιβλίο του με τίτλο «Ιθάκη» που κυκλοφορεί από σήμερα. Ένα ογκώδες έργο 761 σελίδων, δεν αποτελεί απλώς μια αφήγηση γεγονότων, αλλά μια προσπάθεια ερμηνείας και υπεράσπισης επιλογών, με δόσεις αυτοκριτικής, συγκρούσεων και αποκαλύψεων.
Ο πρώην πρωθυπουργός καταγράφει την προσωπική του οπτική για τη δραματικότερη περίοδο της Μεταπολίτευσης: Από τον εκλογικό θρίαμβο του 2015 και τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας με τους Ανεξάρτητους Έλληνες, έως τη σκληρή διαπραγμάτευση με τους θεσμούς, το δημοψήφισμα, το τρίτο μνημόνιο και, τελικά, την εσωκομματική κατάρρευση μετά το 2023. Ταυτόχρονα, «αδειάζει» πρωτοκλασάτα στελέχη, καταθέτει άγνωστα περιστατικά και επιχειρεί να αποδομήσει μύθους που κυριάρχησαν τα προηγούμενα χρόνια.
«Ήξερα βαθιά μέσα μου πως αυτός ήταν ένας αγώνας αβέβαιος, άνισος, ίσως και καταδικασμένος. Γιατί τότε βάζαμε το κεφάλι μας στη λαιμητόμο» γράφει.
Στις σελίδες του βιβλίου ανασύρει παρασκήνια που μέχρι σήμερα είτε δεν είχαν δει το φως της δημοσιότητας είτε παρέμεναν στη σφαίρα των υπονοουμένων. Η πρώτη συνάντηση με τον Πάνο Καμμένο, όπως την περιγράφει ο ίδιος, θυμίζει περισσότερο κινηματογραφική σκηνή παρά πολιτική διαπραγμάτευση. Με την πρόταση «Μαζί θα φτιάξουμε τη νέα εθνική ενότητα! Εσύ θα είσαι ο Άρης Βελουχιώτης και εγώ ο Ναπολέων Ζέρβας» ο τότε αρχηγός των ΑΝΕΛ, σύμφωνα με τον Τσίπρα, έθεσε από την αρχή το κλίμα της ιδιόμορφης συνεργασίας που θα ακολουθούσε.
Ακόμη πιο προσωπικές είναι οι περιγραφές των πρώτων ωρών στο Μέγαρο Μαξίμου. Η απουσία του Αντώνη Σαμαρά κατά την παράδοση της εξουσίας, το «μαύρο κόκκινο τηλέφωνο» που δεν λειτουργούσε, το σοκ της πρώτης ενημέρωσης για δυστύχημα της πολεμικής αεροπορίας και, στα πιο ανθρώπινα, μια απλή μακαρονάδα με κιμά που, όπως γράφει, «ίσως ήταν το μόνο με θετικό συναίσθημα από εκείνη την πρώτη μέρα».
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στη σχέση του με τον Γιάνη Βαρουφάκη. Ο Τσίπρας τον περιγράφει ως έναν άνθρωπο με «εμμονή» στις θεωρίες των παιγνίων, έτοιμο να φτάσει στα άκρα, ακόμη κι αν αυτό οδηγούσε σε πολιτική ή εθνική κατάρρευση. Φέρνει στο φως δύο επεισόδια που, όπως υποστηρίζει, αποδεικνύουν την ασυνεννοησία και τη ρήξη μεταξύ των δύο ανδρών: την πρόθεση του τότε υπουργού να υπογράψει παράταση του μνημονίου και την περίφημη συνάντηση με την Κριστίν Λαγκάρντ, από την οποία ο Βαρουφάκης εμφανίστηκε υπεραισιόδοξος, για να διαψευστεί λίγο αργότερα.
Το βιβλίο επανεξετάζει επίσης τη μεγάλη διαπραγμάτευση του 2015, φωτίζοντας τον ρόλο Ομπάμα και Πούτιν. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, όπως αποκαλύπτει ο Τσίπρας, του έστειλε ένα στήριγμα-μήνυμα λίγο πριν τη Σύνοδο που κατέληξε στο τρίτο μνημόνιο. Αντίθετα, ο Ρώσος πρόεδρος φέρεται να του έδωσε την πιο «ωμή» απάντηση: πως δεν θα βοηθούσε οικονομικά την Ελλάδα, συμβουλεύοντάς τον να «τα βρει με τη Μέρκελ».

Η κριτική στους παλιούς συντρόφους

Στο τελευταίο μέρος, ο Τσίπρας στρέφεται προς τα εσωκομματικά. Με ευθύ λόγο κατηγορεί την Έφη Αχτσιόγλου και τον Αλέξη Χαρίτση ότι δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων μετά την εκλογική καταστροφή του 2023, ενώ περιγράφει με σχεδόν λογοτεχνική ειρωνεία την άνοδο του Στέφανου Κασσελάκη, τον οποίο αρχικά θεώρησε «υπερφίαλο» και χωρίς πιθανότητες. «Τελικά, έπεσα έξω», παραδέχεται, «και το ξύλο δεν το έφαγε εκείνος. Άρχισε να το τρώει ο ΣΥΡΙΖΑ».
Αναφορά γίνεται και σε ιστορικά στελέχη όπως η Ζωή Κωνσταντοπούλου, ο Νίκος Παππάς, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο Παύλος Πολάκης, με τον συγγραφέα να μοιράζεται για πρώτη φορά προσωπικές στιγμές, πολιτικές συγκρούσεις και δύσκολες συνομιλίες.
Για τη Ζωή Κωνσταντοπούλου αναφέρει: «Δυστυχώς, η πολιτική και η Αριστερά μαγνητίζουν τους νάρκισσους, όπως το φως τα έντομα», γράφει ο Αλέξης Τσίπρας σε ένα σημείο του βιβλίου που αφορά την επικεφαλής της Πλεύσης Ελευθερίας  • Για τον Ευκλείδη Τσακαλώτο μεταφέρει μια στιχομυθία που είχαν γιαυτόν με την Άγκελα Μέρκελ : «Σε εκείνη την πρώτη τους γνωριμία, η Μέρκελ δεν έδειξε να τον υποδέχεται θετικά ……Στη συνέχεια, πάντως, εκτίμησε τη συμβολή του στη διαχείριση των διαπραγματεύσεων. Πολύ καιρό αργότερα, τη θυμάμαι να μου λέει: “Τελικά, είχα πολύ άδικο για τον Τσακαλώτο, στάθηκε πολύ καλά, ενώ στην πρώτη συνάντηση είπα ‘Τι είναι τούτος που μας έφερε ο Τσίπρας;’”». • Για τον Νίκο Παππά: Τον παρουσιάζει επιπόλαιο , αναφέρεται στις λάθος εκτιμήσεις τους στις τηλεοπτικές άδειες και του χρεώνει μέρος της ευθύνης της εσωκομματικής μιζέριας που προκάλεσε στο ΣΥΡΙΖΑ η λειτουργία των κομματικών φράσεων.  «Ο Παππάς ήταν ενθουσιώδης υποστηρικτής της πρότασης για δημοψήφισμα και σε τόνο μαχητικό, στο δικό του γνωστό ύφος, είπε “Να τους κοπεί ο βήχας” και άλλα τέτοια παρόμοια. Στην ουσία όμως ήταν στη γραμμή της δικής μου τοποθέτησης πως δεν έπρεπε με κανέναν τρόπο να μετατραπεί η συζήτηση σε αντιπαράθεση για το νόμισμα». Για τον Παύλο Πολάκη: «Αργότερα, βέβαια, συνειδητοποίησα ότι δεν ήταν πάντα αιτία της στάσης του το θυμικό, καθώς σε κάποιες περιπτώσεις αποδείχτηκε εξαιρετικά ικανός να το συγκρατεί. Ο ίδιος άνθρωπος, που έδειχνε τότε τέτοια συμπεριφορά σε ένα νομοσχέδιο αξιακό για μας (σ.σ. για την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια), λίγα χρόνια αργότερα θα πρωτοστατούσε στην υποστήριξη της υποψηφιότητας Κασσελάκη για την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ».

Ένα, πρώτο, συμπέρασμα

Θα κλείσουμε με ένα πρώτο συμπέρασμα: Αν η κυκλοφορία του βιβλίου σηματοδοτεί την έναρξη των εργασιών για ένα νέο κόμμα με αρχηγό τον πρώην πρωθυπουργό, το κόμμα αυτό δε θα έχει την παραμικρή σχέση με το παρελθόν: Ούτε με τα στελέχη, ούτε με την ιδεολογία. Μόνον που είναι σαφής η προσπάθεια να πείσει, πρώτα από όλα, όσους τον ψήφισαν το 2019.
Εν αναμονή, λοιπόν... 

ΥΓ. Στη φωτογραφία πάνω ο Αλέξης Τσίπρας, από την Ιθάκη, κατά τη διάρκεια του γνωστού διαγγέλματος, όταν άρχισαν όλα...