Συνέντευξη Τύπου παραχώρησε χθες Σάββατο ο βραβευμένος με Όσκαρ, ελληνικής καταγωγής αμερικανός σκηνοθέτης Λούι Ψυχογιός στο πλαίσιο του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Ο δημιουργός βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη με αφορμή την carte blanche που του έχει δώσει φέτος το Φεστιβάλ για να επιλέξει δέκα αγαπημένα του ντοκιμαντέρ και να τα παρουσιάσει στο κοινό της διοργάνωσης. Παράλληλα, το Φεστιβάλ του απένειμε τον Χρυσό Αλέξανδρο για την προσφορά του στον κινηματογράφο και πραγματοποίησε ειδική προβολή του ντοκιμαντέρ του «Ο όρμος» (2009), το οποίο καταγράφει τη μαζική εξόντωση δελφινιών στην Ιαπωνία και τιμήθηκε με Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ.

Στην εκδήλωση, την οποία συντόνισε ο υπεύθυνος προγράμματος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Γιώργος Κρασσακόπουλος, αρχικά ο Λούι Ψυχογιός μίλησε με ιδιαίτερα θερμά λόγια για την Ελλάδα, σχολιάζοντας πως του θυμίζει όσα έζησε κατά την παιδική του ηλικία σε μια μικρή ελληνική κοινότητα στην Αμερική, η οποία χαρακτηριζόταν από ένα κλίμα αγάπης και ανθρωπιάς, σημειώνοντας, μεταξύ άλλων, το εξής: «Αισθάνομαι ότι οι Έλληνες έχουν μέσα τους εκείνο το φως που οδηγεί στην αγάπη».

Ο Λούι Ψυχογιός παραμένει ένας παθιασμένος ντοκιμαντερίστας, ταυτόχρονα όμως υπηρετεί άλλη μια μεγάλη του αγάπη, τη φωτογραφία, την οποία αποθέωσε επί σχεδόν 20 χρόνια ως σταθερός συνεργάτης του περιοδικού National Geographic. Ανάμεσα στα θέματα που ανέδειξε ο ίδιος ως φωτογράφος του National Geographic ήταν και η αξιοποίηση και ανακύκλωση σκουπιδιών: «Αυτό το project ξεκίνησε ως ένα αστείο, αλλά σύντομα έγινε μια σοβαρή πρόταση που κατατέθηκε και αναδείχτηκε. Μέχρι τότε υπήρχε μόλις ένα βασικό πρόγραμμα ανακύκλωσης στην Αμερική. Μέσα από την έρευνα που κάναμε, όμως, καταφέραμε να ευαισθητοποιήσουμε τους συνδρομητές του περιοδικού και κατ’ επέκταση ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού που το διάβασαν. Έτσι κατορθώσαμε να ξεκινήσουν επιτέλους οργανωμένα προγράμματα ανακύκλωσης, αλλά και να γίνουν έρευνες και επιστημονικές μελέτες για το εν λόγω θέμα».

Ως δημιουργός ντοκιμαντέρ, ο Λούι Ψυχογιός θεωρεί σημαντικό μέσα από το έργο του να μπορεί να ευαισθητοποιήσει και να κινητοποιήσει ένα 10% του πληθυσμού. «Στην Αμερική μια ταινία θεωρείται επιτυχημένη με βάση τις εισπράξεις και τα κέρδη που θα αποφέρει. Για μένα αυτό συμβαίνει όταν η ταινία μου θα ευαισθητοποιήσει το 10% του πληθυσμού. Θεωρώ τον κινηματογράφο σημαντικό όπλο μαζικής ευαισθητοποίησης. Αυτό το 10% του πληθυσμού είναι ένας ικανός αριθμός ατόμων για να προκαλέσω με τις ταινίες μου εκείνον τον προβληματισμό που θα κινητοποιήσει τον συγκεκριμένο κόσμο και θα επιφέρει χρήσιμες κοινωνικές αλλαγές».

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ως προς αυτό είναι το ντεμπούτο ντοκιμαντέρ του «Ο όρμος / The Cove», για το οποίο ο ίδιος είπε: «Χάρη στον 'Όρμο' αποκαλύψαμε μια ιστορία που δεν ήταν ευρύτερα γνωστή -τη μαζική εξόντωση δελφινιών στην Ιαπωνία- και αλλάξαμε την κατάσταση. Ευαισθητοποιήσαμε το κοινό και καταφέραμε να περιορίσουμε τους φόνους των δελφινιών κατά 93%».  Σε ό,τι αφορά στις αντιδράσεις που προκλήθηκαν από την προβολή της συγκεκριμένης ταινίας στην Ιαπωνία, όπου εκτυλίσσονται τα γεγονότα, ο κ. Ψυχογιός είπε ότι παρά την προβολή της στο Φεστιβάλ του Τόκιο και την διανομή της στις αίθουσες της χώρας, υπήρξε τεράστια αντίδραση κυρίως από συντηρητικούς και εξτρεμιστικούς εθνικιστικούς κύκλους. «Ήταν εντυπωσιακό το πώς αυτές οι ομάδες διαδήλωναν έξω από κινηματογράφους στην Ιαπωνία, με αποτέλεσμα να αναβληθούν αρκετές προβολές. Ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση μου έκανε το πώς έφτασαν στο σημείο να τρομοκρατήσουν με απειλές για την ασφάλεια τους τον διανομέα και την οικογένειά του. Ωστόσο, το θέμα που πρόβαλε η ταινία απέκτησε διαστάσεις ενός εθνικού διαλόγου και προβλήθηκε παντού. Κάναμε προβολές όχι μόνο στο Ταϊτζί, όπου διαδραματίζονται τα γεγονότα, αλλά ακόμη και στο διπλωματικό σώμα της Ιαπωνίας, ευαισθητοποιώντας το κοινό γύρω από το θέμα της προστασίας των δελφινιών», αφηγήθηκε ο δημιουργός.

Πώς σχολιάζει ο ίδιος το ότι οι ταινίες του μεταδίδουν μέσα από τις ιστορίες τους ένα δυνατό μήνυμα και παράλληλα κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού που τις παρακολουθεί; Ο κ. Ψυχογιός είπε: «Ξεκινάω πάντα με μια ιδέα του τι θέλω να κάνω, αλλά ποτέ δεν ξέρω τι θα βρεθεί μπροστά μου. Αισθάνομαι ότι κάθε ντοκιμαντερίστας βρίσκεται σε μια διαρκή πρόκληση να ανακαλύπτει συνεχώς νέα πράγματα». Σε σχέση πάντως με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα ντοκιμαντέρ στη διανομή τους, αλλά και σε ό,τι αφορά στη σχέση του ίδιου με το κοινό και τη χρηματοδότηση των ταινιών του, ο δημιουργός δήλωσε ότι δεν κάνει ταινίες με σκοπό το κέρδος, αλλά για να έρθει πιο κοντά στο κοινό. Και πρόσθεσε: «Νομίζω πως χρειαζόμαστε τους διανομείς όπως χρειαζόμαστε και τους σπόνσορες, αλλά όταν αυτοί με ρωτούν για τα λεφτά τους, η απάντησή μου είναι ‘’θέλω τα λεφτά σας, αλλά δεν θα τα πάρετε πίσω’’. Θέλω οι ταινίες μου να προβάλλονται παντού, σε όλο τον κόσμο. Δεν μου αρκεί επομένως να προβληθεί μια ταινία μου στο Netflix. Θέλω να προβληθεί σε όλα τα δίκτυα, είτε πρόκειται για το National Geographic και το Discovery είτε για το Disney».

Επιχειρώντας να απαντήσει και ο ίδιος στο ερώτημα που θέτει το κεντρικό αφιέρωμα του 21ου Φεστιβάλ «Γιατί να κοιτάζουμε τα ζώα;», ο κ. Ψυχογιός απάντησε πως ο άνθρωπος είναι ένα είδος μεταξύ πολλών άλλων στον πλανήτη Γη, υπογραμμίζοντας: «Το ότι ονομαζόμαστε homo sapiens δεν συνεπάγεται ότι είμαστε και το εξυπνότερο είδος. Δεν ξέρω πόσο σοφή πράξη είναι να καταστρέφουμε τον πλανήτη. Προσωπικά νομίζω πως υπάρχουν άλλα είδη που είναι πιο ευπροσάρμοστα στις αλλαγές που συμβαίνουν. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αντιληφθούμε αυτό που λένε οι επιστημονικές έρευνες πως μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα είναι πιθανόν να εξαφανιστούν τα μισά είδη που κατοικούν στον πλανήτη. Δεν είμαστε το κυρίαρχο είδος, όμως θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να φροντίσουμε για το μέλλον των επόμενων ανθρώπινων γενεών».

Ο κ. Ψυχογιός ερωτήθηκε επίσης σχετικά με την πολιτική των ΗΠΑ σε σχέση με την κλιματική αλλαγή, καθώς και τις παρεμβάσεις του Ντόναλντ Τραμπ επάνω στο θέμα. Ο σκηνοθέτης απάντησε: «Έτυχε να γνωρίσω τον Τραμπ πολύ πριν γίνει πρόεδρος. Η αλήθεια είναι πως έχει προκαλέσει τεράστια ζημιά στην Αμερική, αφού πολλοί άνθρωποι αισθάνονται πως δεν μπορούν να στηριχτούν στην κυβέρνηση με αυτές τις πολιτικές. Ωστόσο, είναι σημαντικό πως 7 στους 10 ψηφοφόρους του επίσης δεν πιστεύουν στην κλιματική αλλαγή. Θέλω να πιστεύω πως ο Τραμπ κάποια στιγμή θα εξαφανιστεί από την πολιτική».