Ούτε οι εξαγωγές πάνε καλά…

Κάμψη της ανοδικής πορείας των ελληνικών εξαγωγών με μικρές διακυμάνσεις, ξεκίνησε από τον Δεκέμβριο 2012 και έπειτα, ενώ από τον Οκτώβριο 2013 μέχρι και τον Μάρτιο 2014 η πορεία των εξαγωγών της χώρας είναι καθοδική.

 

Αυτό υπογράμμισε, σε συνέντευξη τύπου που παραχώρησε ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος(ΣΕΒΕ), ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Κυριάκος Λουφάκης.

Στη συνέντευξη παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της έρευνας που διενήργησε το ΙΕΕΣ του ΣΕΒΕ σχετικά με τις επιδόσεις των εξαγωγών από το 2009, οπότε και ξεκίνησε η αντεπίθεση των εξαγωγών έως σήμερα. Όπως είπε ο δρ. Λουφάκης, οι Έλληνες εξαγωγείς από το 2009 έως σήμερα πέτυχαν ένα μικρό θαύμα, καθώς το διάστημα 2009-2013 η συνολική αύξηση των εξαγωγών ανήλθε σε 57,1% (συμπ. των πετρελαιοειδών), επενδύοντας στη διαφοροποίηση των αγορών – στόχων, αφού στο ίδιο διάστημα η ύφεση στην Ευρωζώνη – που αποτελεί τον βασικότερο εμπορικό εταίρο της χώρας – δεν έδειχνε σημάδια βελτίωσης.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΤΕ, το 48% των εξωστρεφών ΜμΕ έχει στόχο ανάπτυξης για τα επόμενα έτη έναντι 34% για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις. Χαρακτηριστικό επίσης είναι το γεγονός ότι στην Ελλάδα, οι Μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) με λιγότερους από 50 εργαζόμενους, συνεισφέρουν το 35% των εξαγωγών, έναντι 24% για τις ευρωπαϊκές ΜμΕ.

Όσον αφορά την πτώση των εξαγωγών, ανέφερε πως η τάση αυτή, σε συνδυασμό με την εκ νέου άνοδο των εισαγωγών είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του εμπορικού ελλείμματος κατά 3,4% το α’ τρίμηνο 2014 σε ετήσια βάση και σε αξία υπολογίζεται σε €5,4 δις.

Ποιες αγορές κερδήθηκαν

Παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της ανάλυσης του Ινστιτούτου Εξαγωγικών Ερευνών & Σπουδών (ΙΕΕΣ) του ΣΕΒΕ, ο Δρ. Λουφάκης ανέφερε ότι στο διάστημα 2009-13 η Ελλάδα «κέρδισε» σημαντικές τρίτες αγορές – στόχους, όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Τουρκία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ενισχύοντας το μερίδιό της, ενώ παράλληλα ισχυροποίησε τη θέση της σε παραδοσιακούς ευρωπαϊκούς εταίρους, όπως το Ην. Βασίλειο, η Ιταλία, η Βουλγαρία.

Αντίστοιχα, στην ανάλυση των κλάδων (πλην των πετρελαιοειδών), μέσα στην κρίση ενισχύθηκαν σημαντικά οι βιομηχανικές εξαγωγές της χώρας μας σε μηχανολογικό εξοπλισμό, καθώς και τα χημικά-πλαστικά, τα μέταλλα και τα μη μεταλλικά ορυκτά. Από τα τρόφιμα, δυναμικά κινήθηκαν οι παραδοσιακά ελληνικοί εξαγωγικοί κλάδοι των παρασκευασμένων λαχανικών και φρούτων, με παγκόσμια εξαγωγική πρωτιά της κονσέρβας ροδάκινου, των νωπών καρπών και φρούτων και του ελαιολάδου.

Χάνουμε ό,τι κερδίσαμε…

Ωστόσο, το έδαφος που κέρδισαν τα ελληνικά προϊόντα σε αγορές – «κλειδιά» για τη χώρα μέσα στην κρίση δείχνει να υποχωρεί το 2014. Συγκεκριμένα, το α’ τρίμηνο 2014 καταγράφεται έντονη πτώση των εξαγωγών μας (χωρίς πετρελαιοειδή) σε ετήσια βάση στην Ρωσία (24%), στην Κίνα (20%), στα ΗΑΕ (19%), στην Ιταλία (26%), στην Ισπανία (21%), ενώ αντίστοιχα πτωτικά κινούνται οι βασικοί εξαγωγικοί μας κλάδοι: αλουμίνιο & τεχν/τα (2%), μηχανές-συσκευές (2%), νωποί καρποί – φρούτα (13%), λίπη-έλαια (72%), χαλκός & τεχν/τα (23%), καπνά (8%), γουναρικά (26%).

Σύμφωνα με τους εξαγωγείς, η κόπωση των δυναμικών αυτών κλάδων οφείλεται σε πλήθος παραγόντων και προβλημάτων, όπως το μη μισθολογικό κόστος το οποίο παρά την πρόσφατη μείωση παραμένει σε υψηλά επίπεδα, το ενεργειακό κόστος, τη γραφειοκρατία, την έλλειψη κρίσιμων υποδομών κ.α.

Η έλλειψη ρευστότητας το νούμερο ένα πρόβλημα

Μεγαλύτερο πρόβλημα ωστόσο ήταν και παραμένει αυτό της έλλειψης ρευστότητας και κεφαλαίων κίνησης στις επιχειρήσεις. Το μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρήσεων σήμερα –ακόμα και των εξαγωγικών-  υπολειτουργεί και υπάρχουν επενδύσεις και υποδομές οι οποίες αξιοποιούνται στο ελάχιστο, καθώς δεν υπάρχουν τα αναγκαία κεφάλαια κίνησης, προκειμένου να επανεκκινηθεί η λειτουργία της επιχείρησης.

Μάλιστα, σε ό,τι αφορά θέματα χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, ο Δρ. Λουφάκης τόνισε ότι υπάρχει σημαντικό κενό χρηματοδότησης των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και ότι μόλις το 5% της άντλησης επιχειρηματικών κεφαλαίων προέρχεται από εξωτραπεζικό δανεισμό. Συμπλήρωσε επίσης ότι υπάρχει πλέον απογοήτευση και από την πλευρά των επιχειρήσεων σε σχέση με τον τραπεζικό δανεισμό, κάτι το οποίο επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία της Oliver Wyman από τα ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά αιτήσεων (15%) σε σχέση με τον κοινοτικό μέσο όσο (25%), αλλά και από τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά απόρριψης των αιτήσεων αυτών (εγκρίνεται μόλις το 7%).

Το κενό χρηματοδότησης από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν πρόκειται να καλυφθεί άμεσα καθώς μετά την ανακεφαλαιοποίηση τους, αυτή τη δεδομένη χρονική στιγμή έχουν να αντιμετωπίσουν και το ζήτημα των «κόκκινων» δανείων, η διευθέτηση των οποίων είναι αναγκαία συνθήκη για να ξεκινήσει εκ νέου η ροή χρήματος στην αγορά.

Για το σχεδιασμό άλλου είδους εργαλείων χρηματοδότησης, όπως τα ομόλογα, είπε ότι θα χρειαστεί χρόνος για την υλοποίηση και την καθιέρωση τους, χρόνος ο οποίος όμως δεν υπάρχει στην κατάσταση που βρίσκονται σήμερα οι επιχειρήσεις.

Οι προτάσεις του ΣΕΒΕ

Ο ΣΕΒΕ, σε συνεργασία με την Εθνική Τράπεζα Ελλάδος ανέπτυξε δύο χρηματοοικονομικά προϊόντα για την ενίσχυση της ρευστότητας των εξαγωγικών επιχειρήσεων, αλλά και την τόνωση των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην εσωτερική αγορά, συνεργαζόμενοι με εξαγωγικές επιχειρήσεις. Η συγκεκριμένη πρόταση έχει υποβληθεί στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας και είναι υπό εξέταση.

Στόχος του ενός προγράμματος είναι η παροχή προς τις εξαγωγικές επιχειρήσεις των απαραίτητων κεφαλαίων με μειωμένο χρηματοοικονομικό κόστος λόγω παροχής εγγυοδοσίας από το Ελληνικό Δημόσιο, ώστε να αφοραστούν πρώτες ύλες. 

Το δεύτερο πρόγραμμα έχε ως στόχο τη στήριξη των εξαγωγέων και των προμηθευτών  τους, χρηματοδοτώντας τις επιχειρηματικές απαιτήσεις. Με αυτό τον τρόπο θα διοχετευθεί ρευστότητα στην αγορά, και θα προσφέρει στους Έλληνες προμηθευτές εξαγωγικών επιχειρήσεων και ιδιαιτέρως σε Μικρές και Μεσαίες επιχειρήσεις πρόσβαση σε κεφάλαια με ανταγωνιστικό κόστος. Ο μηχανισμός προβλέπει οι προμηθευτές να πωλούν τις επιχειρηματικές απαιτήσεις σε συνεργαζόμενες τράπεζες προεξοφλώντας τα τιμολόγια τους.