Μισές δουλειές έκανε το Eurogorup, καθώς αποφάσισε να δοθούν φθηνές πιστοληπτικές γραμμές του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας σε όσα κράτη - μέλη το αιτηθούν, δεν αποφάσισε όμως, το παραμικρό, ούτε για τη δημιουργία Πανευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων, ούτε για τη δημιουργία Ταμείου Ανάκαμψης.

Η ελληνική κυβέρνηση, αλλά και ο ευρωπαϊκός νότος στο σύνολό του, είχαν αυτά ως στόχο. Η γενική επιθυμία για χρηματοδοτικά προγράμματα -κι όχι δάνεια, έστω και χαμηλότοκα- "σκάλωσαν" στα γερμανικά "θέλω"...

Αυτό που συμφωνήθηκε είναι ότι τα δάνεια του ESM θα χρησιμοποιηθούν για να καλύψουν άμεσες κι έμμεσες δαπάνες υγείας κι αυτός είναι ο μοναδικός όρος για την εκταμίευση τους. Ωστόσο, δεν υπάρχει η παραμικρή νύξη για το τι συνιστά «έμμεση δαπάνη», κάτι που προκάλεσε άλλωστε τη μετωπική σύγκρουση Ιταλών- Ολλανδών. Αυτές οι «ευαίσθητες» τεχνικές λεπτομέρειες υποτίθεται ότι θα εξειδικευθούν στις 15 Μαΐου, ωστόσο η αίσθηση είναι ότι το “μπαλάκι” θα πάει στον ESM, που θα κρίνει κατά περίπτωση αν τα δάνεια του πάνε εκεί που πρέπει. Με αυτόν τον τρόπο, το Eurogroup αποφεύγει την “καυτή πατάτα” να κοντραριστεί με την ολλανδική πλευρά, ενώ φαίνεται ότι με διασταλτική ερμηνεία των “έμμεσων δαπανών”, θα περάσει η γραμμή των Ιταλών και των υπόλοιπων Νότιων για χρηματοδότηση και ζημιών που προκάλεσε ο Covid- 19 στην οικονομία.

Στα θετικά της απόφασης είναι κατ’ αρχάς η 10ετής περίοδος ωρίμανσης αυτών των δανείων, κάτι που επιδίωξε το μπλοκ των Νότιων, μαζί και η Ελλάδα, ενώ οι Βόρειοι επιθυμούσαν πιο σύντομο χρόνο αποπληρωμής. Επιπλέον, το γεγονός ότι το «παράθυρο» αίτησης τέτοιων δανείων μένει ανοικτό ως το τέλος του 2022, επιτρέπει στις χώρες που δεν επιθυμούν να μπλέξουν τώρα με αυτήν την επιλογή, να ζητήσουν χρηματοδότηση εφόσον κάτι “στραβώσει” στο σχεδιασμό ανάκαμψης το 2021.

H ικανοποίηση της Αθήνας φαίνεται από το πρώτο μέρος της ανακοίνωσης του Υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα: «Το σημερινό Eurogroup κατέληξε σε μία πολύ καλή συμφωνία για τους όρους και τα χαρακτηριστικά αξιοποίησης, από όσες χώρες αιτηθούν, φθηνών πιστοληπτικών γραμμών του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού. Αυτός ο μηχανισμός στήριξης, σύμφωνα και με τις ελληνικές θέσεις, θα είναι άμεσα διαθέσιμος – με τους ίδιους όρους – σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν άμεσες και έμμεσες δαπάνες σχετιζόμενες με την υγειονομική κρίση, δεν θα έχει μακροοικονομικές προϋποθέσεις, θα ενσωματώνει απλοποιημένο πλαίσιο παρακολούθησης και θα διαθέτει ευνοϊκούς όρους τιμολόγησης, ενώ θα υπάρχει δυνατότητα υποβολής αιτήματος έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022», υπογραμμίζει ο Έλληνας υπουργός. Και προσθέτει ότι εφικτός στόχος είναι αυτό το «δίχτυ ασφαλείας» για όποια κράτη-μέλη το αξιοποιήσουν, να ενεργοποιηθεί από την 1η Ιουνίου -εκφράζοντας, έτσι, μάλλον... ευσεβείς πόθους.

Αυτό που «καίει» την Αθήνα είναι το πρόγραμμα SURE, καθώς αυτά τα κονδύλια είναι “κλειδί” για την κάλυψη του Τουρισμού και της εστίασης, όπου αναμένεται ότι θα υπάρξει μεγάλο πρόβλημα στην απασχόληση. Υπενθυμίζεται ότι εκτιμήσεις των δύο κλάδων κάνουν λόγο για απώλεια ως και 250.000 θέσεων εργασίας. Πρόθεση της ελληνικής πλευράς είναι να διεκδικήσει πολύ περισσότερα από τα 1,5 δισ ευρώ, που της αναλογούν, επικαλούμενη τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ύφεση και ανεργία μαμούθ, 9,7% και 19,9% αντιστοίχως. Όσον αφορά στα δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων- η Ελλάδα υπολογίζει ότι από τα 200 δισ. μοχλευμένα δάνεια μπορεί να αναμένει γύρω στα 3 δις. ευρώ- πληροφορίες αναφέρουν ότι το πάντα «ευαίσθητο» θέμα των εγγυήσεων, «κόλλησε» επί του παρόντος στο δ.σ. της ΕτΕΠ. Το υπογραμμίζει, εξάλλου, στην ανακοίνωσή του, ο κ. Σταϊκούρας:

«Εκκρεμεί, και αυτό είναι κυβερνητική προτεραιότητα, η άμεση ολοκλήρωση και υλοποίηση των υπόλοιπων πρόσφατων ευρωπαϊκών αποφάσεων, για την ενίσχυση εργαζόμενων και επιχειρήσεων, μέσω – αντίστοιχα – του προγράμματος SURE και της δημιουργίας ενός πανευρωπαϊκού ταμείου εγγυήσεων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.Αποφάσεις που επίσης θα πρέπει να ενεργοποιηθούν, άμεσα, από την 1η Ιουνίου», υπογραμμίζει χαρακτηριστικά. 

Και το προχωρά λίγο παραπάνω, αιτούμενος τη δημιουργία Ταμείου Ανάκαμψης: «Φυσικά εκκρεμεί η δημιουργία ενός Ταμείου Ανάκαμψης, με μέγεθος και σύνθεση χρηματοδότησης, κυρίως μέσω επιχορηγήσεων, που να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις με τις οποίες όλες οι ευρωπαϊκές οικονομίες είναι αντιμέτωπες», καταλήγει η ανακοίνωση του υπουργοί Οικονομικών.

Φαίνεται πως η Ευρώπη έκανε ένα πρώτο βήμα. Σημαντικό, όμως, είναι, το δεύτερο βήμα της να μη μείνει μετέωρο...