Το πρόγραμμα Μονοπάτια Πολιτισμού από την Ελλάδα ανάμεσα στους νικητές των φετινών Ευρωπαϊκών Βραβείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Οι νικητές των βραβείων ανακοινώθηκαν σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Europa Nostra, το κορυφαίο ευρωπαϊκό δίκτυο για την πολιτιστική κληρονομιά. 

Οι 25 βραβευθέντες από 16 χώρες αναγνωρίσθηκαν για τα εντυπωσιακά τους επιτεύγματα στην αποκατάσταση, την έρευνα, τη μακροχρόνια προσφορά, και την εκπαίδευση, κατάρτιση και ευαισθητοποίηση. Ανάμεσα στους βραβευθέντες της τελευταίας αυτής κατηγορίας και το εξαιρετικό πρόγραμμα «Μονοπάτια Πολιτισμού» από την Ελλάδα. Οι βραβευθέντες θα τιμηθούν στην υψηλού προφίλ Τελετή Απονομής των Ευρωπαϊκών Βραβείων για την Πολιτιστική Κληρονομιά, στις 29 Οκτωβρίου στο Παρίσι, κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συνεδρίου για την Πολιτιστική Κληρονομιά.
Τα Βραβεία Europa Nostra θα απονεμηθούν επίσης σε δύο εξαιρετικά επιτεύγματα πολιτιστικής κληρονομιάς από ευρωπαϊκές χώρες που δε λαμβάνουν μέρος στο πρόγραμμα της Ε.Ε. Creative Europe, την Ελβετία και την Τουρκία.
Οι πολίτες από όλη την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο μπορούν τώρα να ψηφίσουν διαδικτυακά για το Βραβείο Κοινού και να προσελκύσουν υποστήριξη για το επίτευγμα ή τα επιτεύγματα από τη δική τους ή κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Ανεξάρτητοι κριτές από όλη την Ευρώπη εξέτασαν ένα σύνολο 149 υποψηφιοτήτων από ειδικούς πολιτιστικής κληρονομιάς, οργανισμούς και ιδιώτες, και επέλεξαν τους νικητές.
Οι υποψήφιοι θα έχουν την τιμητική τους στην Απονομή Ευρωπαϊκών Βραβείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς, με συνοικοδεσπότες τον Ευρωπαίο Επίτροπο Tibor Navracsics και τον Μαέστρο Plácido Domingo, υπό την υψηλή αιγίδα του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας, Emmanuel Macron, το βράδυ της 29ης Οκτωβρίου στο Παρίσι.
Νικητές Βραβείων 2019
Μονοπάτια Πολιτισμού, ΕΛΛΑΔΑ
Το Πρόγραμμα «Μονοπάτια Πολιτισμού» είναι ένα ολοκληρωμένο, πολυεπιστημονικό πρόγραμμα επιλογής, συντήρησης, καθαρισμού, σηματοδότησης και σύνδεσης δημόσιων μονοπατιών σε περιοχές ιδιαίτερης περιβαλλοντικής ή πολιτιστικής σημασίας στην Ελλάδα. Η γεωγραφική του έκταση είναι τεράστια, με συνολικά 658 χλμ. αποκατεστημένων περιπατητικών και ποδηλατικών διαδρομών, πολλές από τις οποίες χρονολογούνται στην αρχαία και μεσαιωνική εποχή, σε 13 περιοχές σε ολόκληρη την Ελλάδα. Το πρόγραμμα, που δημιουργήθηκε από την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, υλοποιείται με σχετικά μέτρια επένδυση σε σχέση με τα πολλαπλά, μετρήσιμα οφέλη. Συγκεντρώνει επιστήμονες από πολλούς τομείς (γεωγράφους, αρχαιολόγους, ιστορικούς, δασκάλους, ορνιθολόγους), θεσμικούς παράγοντες και εκπροσώπους των επιχειρηματικών και τουριστικών βιομηχανιών. Το πρόγραμμα, που δημιουργήθηκε σε περίοδο οικονομικής κρίσης για να βοηθήσει την απασχόληση στην επαρχία, διευρύνει την τουριστική περίοδο, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, βελτιώνει την υγεία και την ποιότητα ζωής των τοπικών πληθυσμών και προβάλλει την παραγωγή τοπικών προϊόντων σε κάθε περιοχή. Το πρόγραμμα έχουν στηρίξει σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας: το Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ο Φωκίων Ποταμιάνος & η οικογένειά του, το Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο στο Παρίσι, η εκστρατεία πληθοπορισμού "Walk with me", το Ίδρυμα Κωνσταντίνος Κ. Μητσοτάκης, η Φθιωτική Αναπτυξιακή, η AEGEAN, η εταιρεία ELMIN και ο Λόρδος Butler. Στη Νάξο το χρηματικό έπαθλο του Βραβείου της ΕΕ για την Πολιτιστική Κληρονομιά / Βραβείο Europa Nostra για την αποκατάσταση του ναού της Αγ. Κυριακής χρησιμοποιήθηκε για τη χρηματοδότηση των διαδρομών στην περιοχή.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή του προγράμματος είναι ένα γραπτό αίτημα από τους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης -Περιφέρειες ή/και Δήμους- οι οποίοι προσφέρουν την πολύτιμη στήριξή τους (συνήθως σε είδος / εργασία) ως την ολοκλήρωση τού έργου και στη συνέχεια αναλαμβάνουν την συντήρησή του.
Οι προσπάθειες και η συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων αποτελούν το κλειδί για την επιτυχία του έργου. Σχολεία, νέοι και εθελοντές από όλη την Ελλάδα καλούνται, συχνά μέσω σεμιναρίων και παρουσιάσεων, να χρησιμοποιήσουν τις διαδρομές και να τις συμπεριλάβουν σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες. «Υιοθετώντας» ένα από τα μονοπάτια, εμπλέκονται ενεργά με την ιστορία, τη συντήρηση και τις δραστηριότητες των πεζοπορικών διαδρομών. "Το έργο έχει μια μεγάλη κοινοτική βάση που περιλαμβάνει πολλούς τοπικούς δήμους και τοπικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.", σημειώνει η κριτική επιτροπή. "Υπογραμμίζεται η σημασία της συντήρησης των διαδρομών από την πλευρά της τοπικής κοινωνίας και ενισχύεται η συμβολή της στην οικονομική βιωσιμότητα και την ανάπτυξη της τοπικής επιχειρηματικότητας". Τα μελλοντικά σχέδια του προγράμματος περιλαμβάνουν μεγαλύτερη συμμετοχή του κοινού, και ιδιαίτερη έμφαση σε παιδιά με πάθηση του αυτιστικού φάσματος (ASC), καθώς η έρευνα έχει δείξει ότι μπορούν να επωφεληθούν σε μεγάλο βαθμό από πεζοπορικές δραστηριότητες.
Τα «Μονοπάτια Πολιτισμού» αποτελούν εξαιρετικό παράδειγμα ενσωμάτωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς και του φυσικού τοπίου. Όπως ανέφερε η κριτική επιτροπή: "Το έργο συνδυάζει τη φιλοσοφία της ευεξίας με την ιστορία, την πολιτιστική κληρονομιά, τη βιοποικιλότητα και το τοπίο και υπογραμμίζει σημαντικούς δεσμούς μεταξύ του πολιτισμού και της φύσης. Γίνεται αναφορά στην παλαιά παράδοση εμπειρίας του τοπίου με τα πόδια, σε αντίθεση με τα σύγχρονα μέσα κινητικότητας, ενώ τα μνημεία / τοπόσημα κατά μήκος των μονοπατιών επιλέγονται προσεκτικά ώστε να καταστεί δυνατή η ταυτόχρονη εξερεύνηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και της φύσης. Οι διάφορες πλευρές πτυχές του υλικού και άυλου πλούτου της πολιτιστικής κληρονομιάς βιώνονται σε μια ολιστική προσέγγιση των πολιτιστικών τοπίων."
Άλλοι νικητές
Κατηγορία Αποκατάστασης
Κάστρο Montreuil Bonnin, ΓΑΛΛΙΑ
Οχυρωματικός Οικισμός Mutso, ΓΕΩΡΓΙΑ
Παρεκκλήσι της Ιεράς Σινδόνης, Τορίνο, ΙΤΑΛΙΑ
Καθεδρικός Ναός Saint Bavo, Χάρλεμ, ΟΛΛΑΝΔΙΑ
Συγκρότημα The Queen Louise Adit, Zabrze, ΠΟΛΩΝΙΑ
Περίπτερο για την Παρουσίαση των Αρχαιολογικών Ερειπίων, Celje, ΣΛΟΒΕΝΙΑ
Λίθινο λατομείο s’Hostal, Μινόρκα, ΙΣΠΑΝΙΑ
Χώρος Προσευχής (Oratory), Partal Palace, Αλάμπρα, Γρανάδα, ΙΣΠΑΝΙΑ
Η Πύλη του Θριάμβου, Σαντιάγο ντε Καμποστέλα, ΙΣΠΑΝΙΑ
Μεσαιωνικός Αχυρώνας, Ingatorp, ΣΟΥΗΔΙΑ
Yr Ysgwrn, Trawsfynydd, Ουαλία, ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
Κατηγορία Έρευνας
Solak 1: ένα μοντέλο πρόβλεψης στην αρχαιολογία, ΑΡΜΕΝΙΑ/ΙΤΑΛΙΑ
VERONA: Έρευνα Van Eyck για OpeN Access, ΒΕΛΓΙΟ
RomArchive – Ψηφιακό Αρχείο για τους Ρομά, ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Κατηγορία Μακροχρόνιας Προσφοράς
VVIA – Φλαμανδική Ένωση Βιομηχανικής Αρχαιολογίας, ΒΕΛΓΙΟ
Fortidsminneforeningen – National Trust of Norway, ΝΟΡΒΗΓΙΑ
Κατηγορία Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Ευαισθητοποίησης
Κέντρο για τις Δημιουργικές Τεχνολογίες TUMO, Ερεβάν, ΑΡΜΕΝΙΑ
History Radar 1938, Βιέννη, ΑΥΣΤΡΙΑ
Μουσείο Ναυπηγικής από ξύλο Betina, ΚΡΟΑΤΙΑ
Μνημείο για την Ευρώπη, ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Συνοδοί Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Μονοπάτια Πολιτισμού, Αθήνα, ΕΛΛΑΔΑ
Commonlands: Χαρτογράφηση πολιτισμικών κοινοτήτων σε αλπικά τοπία, Εθνικό Πάρκο Val Grande, ΙΤΑΛΙΑ
Τα αρχοντικά των κουαρτέτων, Μιλάνο, ΙΤΑΛΙΑ
Μία θέση στο βασιλικό τραπέζι, Βαρσοβία, ΠΟΛΩΝΙΑ
Βραβείο Europa Nostra αποδίδεται επίσης σε δύο αξιοσημείωτα έργα πολιτιστικής κληρονομιάς από δύο χώρες που δε συμμετέχουν στο πρόγραμμα EU Creative Europe.
Κατηγορία Αποκατάστασης
Ερευνητικό Κέντρο Ανασκαφών Gözlükule Πανεπιστημίου Boğaziçi, Ταρσός, ΤΟΥΡΚΙΑ
Κατηγορία Μακροχρόνιας Προσφοράς
Mr. Léonard Gianadda, Martigny, ΕΛΒΕΤΙΑ
#μονοπάτια_πολιτισμού #europanostra
Σίσση Βασιλειάδου