Βήματα σημειωτόν γίνονται , από την κυβέρνηση, στο θέμα των “κόκκινων δανείων”. Οι πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν πως επί πέντε χρόνια δεν προχωρήσαμε καθόλου…



Στην πρόσφατη συνεδρίαση του Euroworking Group έγινε σαφές από τους “εταίρους” ότι η ελληνική οικονομία παραμένει υπό αυστηρή επιτήρηση και ότι οι «θεσμοί» εξακολουθούν να έχουν τον τελευταίο λόγο παρά την τυπική έξοδο από τα μνημόνια.


Τα ζητήματα των τραπεζών και των «κόκκινων δανείων» παραμένουν μία από τις μεγαλύτερες ανοιχτές πληγές για την ελληνική οικονομία. Κι όπως καταλαβαίνει κι ο πιο αδαής περί τα οικονομικά, όσο δεν επιλύονται, τόσο υπάρχει πρόβλημα ρευστότητας, άρα οι επιχειρήσεις δεν παίρνουν μία από τις τράπεζες, για να προχωρήσουν στην οποιαδήποτε επένδυση…


Πώς φθάνουμε στη Δεξιά παρένθεση…


Η Τράπεζα της Ελλάδος υπολόγισε ότι το ύψος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων του ελληνικού τραπεζικού συστήματος έφτανε στο β΄ τρίμηνο του 2018 τα 90 δισεκατομμύρια ευρώ! Αυτό οδήγησε τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη να παραδεχτεί ότι τυχόν μη επίλυση του ζητήματος ενέχει τον κίνδυνο της καταφυγής στη λύση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών! Και πώς θα γίνει αυτό; Μα, φυσικά, με κάποιον τρόπο επιπλέον φορολόγησης του απλού κόσμου, ή με χορήγηση των διαθεσίμων των δήμων (ήδη ζητήθηκαν) και των ασφαλιστικών ταμείων... 


Αν δε γίνει κάτι από τα δύο, οδηγούμαστε ολοταχώς σε νέο Μνημόνιο, για να καλυψθούν οι ανάγκες από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης. Κι όλα δείχνουν ότι η κυβέρνηση θα επιχειρήσει ηρωική έξοδο για να φορτωθεί αυτήν την απόφαση ο… επόμενος, ώστε να γίνει… προηγούμενος!


Τα δύο σενάρια


Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει προτείνει την ένταξη μη εξυπηρετούμενων δανείων ονομαστικής αξίας 40 δισ. ευρώ σε ένα «όχημα ειδικού σκοπού» (Special Purpose Vehicle –SPV). Το SPV ή ΟΕΣ, θα εκδώσει και θα μεταφέρει στις τράπεζες ομόλογα ίσα με τη λογιστική αξία των δανείων που θα μεταφερθούν (20 δισ. ευρώ μετά την αφαίρεση των προβλέψεων).


Παράλληλα, θα ενεργοποιηθεί αναβαλλόμενος φόρος ύψους 7,5 δισ. ευρώ, που θα χρησιμοποιηθεί ως εγγυήσεις στο SPV έτσι ώστε τα «κόκκινα» δάνεια να φύγουν από τις τράπεζες και να εκδοθούν έναντι αυτών ομόλογα που θα πουληθούν σε ιδιώτες επενδυτές.


Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας έχει προτείνει τη μεταφορά 15-20 δισ. ευρώ «κόκκινων» δανείων σε Εταιρείες Ειδικού Σκοπού (Asset Protection Schemes), που θα συστήσουν οι τράπεζες. Τα δάνεια θα τιτλοποιηθούν για να πουληθούν σε επενδυτές, συνοδευόμενα από κρατικές εγγυήσεις. Το Δημόσιο θα εγγυάται το μεγαλύτερο μέρος της διαφοράς μεταξύ των προβλέψεων που καλύπτουν τα δάνεια και της τιμής αγοράς στην οποία θα αγοραστούν, έτσι ώστε να περιοριστεί η ζημία για τις τράπεζες.


Το σχέδιο της ΤτΕ είναι πιο περίπλοκο αλλά εγγυάται το «ξεφόρτωμα» μεγαλύτερου όγκου δανείων. Το σχέδιο του ΤΧΣ αφορά μικρότερο όγκο αλλά πατάει πάνω στο μοντέλο κρατικών εγγυήσεων που ακολουθήθηκε στην Ιταλία. Και τα δύο, πάντως, θα οδηγήσουν τα “κόκκινα δάνεια” σε χέρια ιδιωτών, με ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Καταστάσεις τύπου Ισπανίας προ μερικών χρόνων, όπου τα ΜΑΤ πετούσαν από τα σπίτια τους κακοπληρωτές γίνονται όλο και πιο ορατές…


Προς το παρόν το υπουργείο Οικονομικών συμφώνησε με τους θεσμούς να προταθούν και τα δύο σχέδια στη Γενική Διεύθυνση ανταγωνισμού της Κομισιόν (DG Comp), καθώς εκτιμάται ότι μπορούν να αποτελέσουν και συμπληρωματικά εργαλεία.


Η αντίδραση της Νέας Δημοκρατίας


Ο Τομεάρχης Οικονομικών της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής Φθιώτιδας, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, για την επί 4 χρόνια αδυναμία της κυβέρνησης να λύσει το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων,  προτίμησε να κάνει συγκρίσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ του 2015 με τη σημερινή.


Όπως τονίζει σε ανακοίνωσή του, η κυβέρνηση του 2015 δια του πρωθυπουργού θύμιζε ότι οι προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπζών  «δεν αντιμετωπίστηκε το πρόβλημα των “κόκκινων” δανείων, το οποίο αποτελεί και τον βασικό αποσταθεροποιητικό παράγοντα του συστήματος…» και υπόσχονταν λύση, ενώ ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ως υπουργός Οικονομικών υπόσχονταν ότι στο τέλος του 2015 “θα έχει ολοκληρωθεί και η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και των «κόκκινων δανείων»”.


Προσθέτει πως κάτι τέτοιο δεν έγινε, αφού, τώρα, εν έτη 2019, ο υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γιάννης Δραγασάκης, παραδέχεται: «…είμαστε η χώρα με τα περισσότερα κόκκινα δάνεια (…) αν δεν το προσέξουμε μπορεί να κάνουμε ρυθμίσεις που να οδηγήσουν τις τράπεζες να απαιτηθούν νέα κεφάλαια. Δυστυχώς αυτά τα νέα κεφάλαια ενδεχομένως θα κληθεί να τα βάλει πάλι ο Έλληνας φορολογούμενος».


Κι ο κ. Σταϊκούρας σχολιάζει: “Είναι φανερό ότι η Κυβέρνηση όχι μόνο προχώρησε σε μία τρίτη, αχρείαστη ανακεφαλαιοποίηση, η οποία προσέθεσε κόστος στο Δημόσιο, απαξίωσε προηγούμενες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, άλλαξε την ιδιοκτησιακή δομή των πιστωτικών ιδρυμάτων και τροποποίησε -επί το δυσμενέστερο- τα σχέδια αναδιάρθρωσής τους, αλλά και ότι επί 4 χρόνια αδυνατεί να αντιμετωπίσει με επάρκεια το οξύ πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων”.


Τον ευχαριστούμε για τις παρατηρήσεις, αλλά θα προτιμούσαμε λύσεις…