O πολυβραβευμένος έλληνας animator Ιορδάνης Ανανιάδης παρέδωσε masterclass, χθες Δευτέρα, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, με αφορμή το αφιέρωμα στο συνολικό έργο του, που παρουσιάζει το 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.


Αρχικά θυμήθηκε «την εποχή που τα παιδιά μάθαιναν την αλφαβήτα - εγώ σκάρωνα καρικατούρες στα τετράδιά μου. Φυσικά, το γεγονός ότι προέρχομαι από μια οικογένεια που είχε στενούς δεσμούς με τον κινηματογράφο έπαιξε, επίσης, σημαντικό ρόλο. Τα πρώτα κινούμενα σχέδια που είδα -Μίκι Μάους στη μεγάλη οθόνη- με σημάδεψαν ανεξίτηλα και με διαμόρφωσαν ως καλλιτέχνη», πρόσθεσε χαρακτηριστικά.

Ο δημιουργός παρουσίασε με συνοπτικό τρόπο τους βασικούς άξονες στην τεχνική του, ενώ μίλησε τόσο για την καλλιτεχνική αξία των ταινιών animation όσο και για τον κομβικό τους ρόλο στα live action φιλμ. «Η σχέση μεταξύ των ειδικών εφέ και του animation είναι καθοριστικής σημασίας. Επί της ουσίας, πίσω από τα περισσότερα ειδικά εφέ που βλέπουμε στο σινεμά, βρίσκονται animators. Οτιδήποτε λειτουργεί με τη λογική καρέ-προς-καρέ υπάγεται στη γενική κατηγορία του κινουμένου σχεδίου», διευκρίνισε σχετικά. Αναφορικά με την καθοριστική λειτουργία του storyboard, σημείωσε: «Το storyboard είναι μια μορφή οπτικοποιημένης γραφής, είναι η οπτική αποτύπωση του κινηματογραφικού σεναρίου. Κατά τη γνώμη μου, η εκ των προτέρων απόπειρα οπτικοποίησης του σεναρίου συνιστά θεμέλιο λίθο των πρώτων σταδίων μιας κινηματογραφικής παραγωγής. Δυστυχώς, στον σύγχρονο κινηματογράφο και ειδικά στη χώρα μας, η οπτικοποίηση του σεναρίου ξεκινά να παίρνει σάρκα και οστά χωρίς καμία προεργασία». Υπογράμμισε ότι το storyboard είναι το εργαλείο προκειμένου να αποτυπωθεί η συναισθηματική εξέλιξη των χαρακτήρων, λειτουργώντας υποβοηθητικά για όλα τα επιμέρους στοιχεία μιας ταινίας: «Μάλιστα, στις πιο προηγμένες κινηματογραφικές βιομηχανίες, αλλά και στον χώρο της διαφήμισης, πολλές φορές το storyboard αγγίζει την τελειότητα, σχεδόν αποκτώντας χροιά αυτόνομου έργου τέχνης». Σ αυτό το σημείο έκανε μνεία στον θρυλικό σκηνοθέτη Σεργκέι Αϊζενστάιν, ο οποίος ζωγράφιζε αμέτρητες παραλλαγές από τα πρόσωπα των βασικών χαρακτήρων κάθε του ταινίας, προτού ξεκινήσει τα γυρίσματα, χρησιμοποιώντας ένα πρώιμο storyboard, στο οποίο είχε αποδώσει τον χαρακτηρισμό “οπτική γραμματική”.

Στη συνέχεια, ο κ. Ανανιάδης εξήγησε στο κοινό σε τι ακριβώς συνίσταται αυτό που οι animators αποκαλούν layout, καθώς και τον καίριο ρόλο που επιτελεί αυτό το στάδιο στη διαδικασία σχεδιασμού μιας animation ταινίας. «To layout είναι αυτό που διαμορφώνει τον χώρο στον οποίο θα τοποθετηθούν αργότερα οι χαρακτήρες. Πολύ συχνά, ένα μεγάλο ποσοστό του layout δεν αποτυπώνεται στην οθόνη, αλλά λειτουργεί ως βάση για το τελικό φόντο στο οποίο θα εμφανίζονται οι χαρακτήρες. Μια πρόδρομη μορφή αυτού που ονομάζουμε σήμερα layout συναντάται στην Αναγέννηση, στα πρόχειρα σκίτσα όλων των μεγάλων ζωγράφων -παρεμπιπτόντως, είμαι βέβαιος ότι αν ζούσε σήμερα ο Ντα Βίντσι θα είχε στραφεί στο animation. Για να συνειδητοποιήσετε τη σημασία των όσων σας αναφέρω για το storyboard και το layout, αναλογιστείτε πως σε κάθε ακριβή animation παραγωγή, τουλάχιστον το ένα τρίτο του προϋπολογισμού διοχετεύεται σε αυτά τα προπαρασκευαστικά στάδια», ανέφερε σχετικά.

Ο Γιώργος Αρβανίτης, πρόεδρος του ΔΣ του ΦΚΘ, παίρνοντας το λόγο, μετέφερε ορισμένες προσωπικές του εμπειρίες στο κοινό, εξιστορώντας το πόσο βοηθητικό είχε υπάρξει το storyboard όταν είχε εργαστεί στις ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Μέρες του '36» και «Το μετέωρο βήμα του πελαργού», καθώς του προσέφερε ένα πλαίσιο αναφοράς σε σχέση με τους χαρακτήρες και τα σκηνικά της ταινίας. «Με λύπη μου διαπιστώνω ότι στοιχεία όπως το storyboard τείνουν να εκλείψουν από το σύγχρονο σινεμά. Πολύ φοβάμαι ότι η συγκλονιστική πρόοδος της τεχνολογίας έχει καταλήξει να βλάψει τον κινηματογράφο και να εκμηδενίσει τη σκέψη και τη δημιουργική διαδικασία», προσέθεσε χαρακτηριστικά.

Τέλος, ο Ιορδάνης Ανανιάδης δήλωσε «τρομερά διστακτικός απέναντι στο 3D animation, το οποίο προσφέρει μεν πολλές δυνατότητες, αλλά οδηγεί πολλούς σκηνοθέτες στη ψευδαίσθηση ότι μπορούν να πετύχουν το οτιδήποτε μόνο με τη χρήση του υπολογιστή, χωρίς να εμβαθύνουν στην ουσία και τα καταστατικά στοιχεία του animation»,