"Έφυγε" σήμερα το πρωί, μια εμβληματική μορφή των Γραμμάτων, ο Δ. Ν. Μαρωνίτης, που πέθανε σε ηλικία 87 ετών, έπειτα από άνιση μάχη με τον καρκίνο.

Ο Δ.Ν.Μαρωνίτης γεννήθηκε το 1929 στη Θεσσαλονίκη, τέλειωσε το Γυμνάσιο στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστήμιου της πόλης, και συνέχισε στη Φιλοσοφική Σχολή Θεσσαλονίκης. Με υποτροφία της Humboldt-Stiftung συμπλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές του σε πανεπιστήμια της Γερμανίας. Το 1962 έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο όπου και δίδαξε Αρχαία Ελληνικά από το 1963 έως το 1968 ως εντεταλμένος υφηγητής, στη Φιλοσοφική Σχολή.

Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας απολύεται και συλλαμβάνεται για τη δράση του. Μέσα στο κελί, όπου παρέμεινε οχτώ μήνες -από τις αρχές του '73 έως τη γενική αμνήστευση- γράφει σε φθαρμένες χαρτοπετσέτες, όταν βρίσκει μολύβι τη «Μαύρη γαλήνη», που πρωτοδημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του 1973 στο 8ο και τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Η Συνέχεια», και το 2007, στις εκδόσεις «Το Ροδακιό».

Στη Φιλοσοφική Σχολή επανέρχεται και παραμένει καθηγητής από το 1975 έως το 1996, ενώ παράλληλα είναι επισκέπτης καθηγητής σε πανεπιστήμια στις ΗΠΑ, την Κύπρο, την Αυστρία και τη Γερμανία.

Διετέλεσε πρόεδρος και διευθυντής του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, από το 1994 έως το 2001 και συντονιστής του προγράμματος «Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση».

Το έργο του

Ο Δημήτρης Μαρωνίτης μετέφρασε την «Οδύσσεια» και την «Ιλιάδα». «Η Οδύσσεια είναι έργο αγαπησιάρικο» είχε πει. Αντίθετα, «η Ιλιάδα είναι ακατάδεκτη, δεν δέχεται τα χάδια μας».

Έγραψε βιβλία, μονογραφίες και άρθρα για τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Σοφοκλή, τον Ηρόδοτο, τον Αλκαίο, τη Σαπφώ, ενώ μελέτησε και δημοσίευσε δοκίμια για νεοέλληνες ποιητές, κυρίως εκπροσώπους της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, όπως τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Γεώργιο Σεφέρη, τον Τίτο Πατρίκιο, τον Γιάννη Ρίτσο, τον Τάκη Σινόπουλο και τον Μίλτο Σαχτούρη, αλλά και τον Διονύσιο Σολωμό, τον Κ.Π.Καβάφη και τον Γιώργο Χειμωνά.

Το 2014 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Άγρα το καινούριο του βιβλίο «Έπος και δράμα. Από το χθες στο αύριο».

«Αντίο» από τους ακαδημαϊκούς της Θεσσαλονίκης

Μεγάλη απώλεια χαρακτηρίζουν μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης τον θάνατο μίας κορυφαίας προσωπικότητας των Γραμμάτων, του φιλόλογου, δοκιμιογράφου και μεταφραστή αρχαίων συγγραφέων Δημήτρη Μαρωνίτη.

«Μεγάλη προσωπικότητα της Θεσσαλονίκης και όλης της Ελλάδας» και «πνευματικό άνθρωπο» χαρακτήρισε τον Δημήτρη Μαρωνίτη ο διευθυντής του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Φιλολογίας, Γιώργος Παπαναστασίου.

Μιλώντας στο Πρακτορείο 104,9 FM, ο κ. Παπαναστασίου αναφέρθηκε στο έργο του εκλιπόντος, κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στις μεταφράσεις της «Οδύσσειας» και της «Ιλιάδας», τις οποίες και χαρακτήρισε «μεγάλες και επιτυχημένες μεταφραστικές απόπειρες».

Όπως χαρακτηριστικά είπε, «ήταν απ' αυτούς τους φιλολόγους που αν και κλασικός φιλόλογος 'πατούσε' και στη νεοελληνική φιλολογία» καθώς είχε γράψει και δημοσιεύσει αρκετά και για νεοέλληνες λογοτέχνες. «Είναι από τους λίγους ανθρώπους που μπόρεσαν να πατήσουν τόσο στέρεα και στο έδαφος της νέας ελληνικής λογοτεχνίας και στο έδαφος της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας, αλλά και στο έδαφος της νέας ελληνικής φιλολογίας» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαναστασίου.

Τη θλίψη του για την απώλεια του Δημήτρη Μαρωνίτη, έναν «δάσκαλο πολλών γενεών με το προσωπικό του στυλ» εξέφρασε, μιλώντας στο Πρακτορείο 104,9 FM και ο κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ, Δημήτρης Μαυροσκούφης.

«Έχει προσφέρει πάρα πολλά και στην κλασική και στη νεοελληνική Γραμματεία (...) Ό,τι και να πούμε για την προσφορά του είναι λίγα. Όχι μόνο στη Φιλοσοφική Σχολή της Θεσσαλονίκης, την οποία σφράγισε με την παρουσία του, αλλά και στη γενικότερη πνευματική και επιστημονική ζωή του τόπου, καθώς και στις Τέχνες» υπογράμμισε ο κ. Μαυροσκούφης.

Το "αντίο" της ΕΣΗΕΜ-Θ

Μεταξύ άλλων, τον Δ.Ν. Μαρωνίτη αποχαιρετά και η ΕΣΗΕΜ-Θ και το Μορφωτικό Ίδρυμα της Ένωσης (ήταν επίτιμο μέλος από το 2002).

Όπως υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΜ-Θ, "το αποτύπωμά του δεν περιορίζεται στα όρια της διδασκαλίας, της φιλολογίας, της μετάφρασης, της δοκιμιογραφίας, της κριτικής και της επιφυλλιδογραφίας, τα οποία άλλωστε ο ίδιος διεύρυνε με το έργο του και τα μετατόπισε, αναπτύσσοντας απροσδόκητους δεσμούς μεταξύ όλων των παραπάνω πεδίων της γραφής. Αντιθέτως, εκτείνεται στο σύνολο του πνευματικού βίου που αναπτύχθηκε στην νεότερη Ελλάδα, και μάλιστα έχει τόση διάρκεια,  ένταση και αναγνωρισιμότητα ώστε να είναι πλέον στοιχείο της ταυτότητάς του".

Ο Δ. Ν. Μαρωνίτης ήταν από το 2002 επίτιμο μέλος της ΕΣΗΕΜ-Θ. Ήταν ο τρόπος του δημοσιογραφικού κόσμου της Βόρειας Ελλάδας να αναγνωρίσει την κρίσιμη συνεισφορά του στον λόγο που διατυπώνεται μέσα στο περιβάλλον των Μέσων Ενημέρωσης, και ήταν το γενναιόδωρο νεύμα ενθάρρυνσης του Μαρωνίτη σε όσους υπηρετούν τη δημοσιογραφία.

Τα συλλυπητήρια της πολιτικής ηγεσίας

«Με θλίψη ενημερώθηκα τον θάνατο του μεγάλου δασκάλου της ελληνικής γλώσσας, Δημήτρη Μαρωνίτη. Ο Δ.Ν. Μαρωνίτης υπήρξε σπουδαίος μελετητής της ελληνικών γραμμάτων και μεταφραστής της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Χάρη στη δουλειά του Δ.Ν. Μαρωνίτη, το έργο του Ομήρου, του Ηροδότου, αλλά και των επιφανέστερων νέων Ελλήνων λογοτεχνών έγινε προσιτό και ελκυστικό για όλους τους Έλληνες» αναφέρει στο μήνυμά του ο πρωθυπουργός.

Και προσθέτει: «Στην κόρη του, Εριφύλη Μαρωνίτη, και σε όλους τους οικείους του, εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια» καταλήγει το μήνυμα του Αλέξη Τσιπρα.

Ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, για την απώλεια του Δημήτρη Μαρωνίτη, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Ο πνευματικός κόσμος της Ελλάδας είναι από σήμερα φτωχότερος. Έχασε το χαλκέντερο των γραμμάτων, τον αγωνιστή της Δημοκρατίας, τον πραγματικά προοδευτικό άνθρωπο, Δημήτρη Μαρωνίτη.

Οι Έλληνες θα είμαστε ευγνώμονες, για όλα όσα μας πρόσφερε, ως πανεπιστημιακός δάσκαλος, συγγραφέας, αρθρογράφος και μεταφραστής αρχαίων ελληνικών κειμένων.

Μας έδειξε τον τρόπο να ζούμε με το ένδοξο παρελθόν, χωρίς αυτό να μας στοιχειώνει και να μας βαραίνει, να ακινητοποιεί το σήμερα και να υποθηκεύει το αύριο. Μας δίδαξε τη διαχρονικότητα της γλώσσας, όχι ως ιδεολόγημα, αλλά ως ζώσα πραγματικότητα, ως ζωή.

Στους οικείους του εκφράζω τα ειλικρινή συλλυπητήριά μου».


Το Ποτάμι, με τη σειρά του αναφέρει: «Ο Δημήτρης Μαρωνίτης υπήρξε ένας από τους μεταπολεμικούς διανοούμενους που με το έργο του σφράγισε την εποχή του και συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση των σύγχρονων ελληνικών γραμμάτων και στη σύνδεσή τους με την αρχαία κληρονομιά μας. Οι μεταφράσεις στα κείμενα του Ηροδότου, του Ησίοδου, του Σοφοκλή, καθώς και της Οδύσσειας και της Ιλιάδας, είναι μόνο ένα μέρος του τεράστιου έργου που μας κληροδότησε, για το οποίο του είμαστε ευγνώμονες. Ο Δημήτρης Μαρωνίτης. δεν είχε μόνο πλούσιο συγγραφικό και μεταφραστικό έργο, αλλά πολέμησε για τη δημοκρατία και τις ιδέες του και γι' αυτό φυλακίστηκε την περίοδο της δικτατορίας. Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους του».