Εμπειρίες από την πορεία του ως κινηματογραφιστής, καθώς και μυστικά της τέχνης του ντοκιμαντέρ μοιράστηκε με το κοινό του 17ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ο αυστριακός δημιουργός Χούμπερτ Ζάουπερ, στο πλαίσιο της ανοιχτής συζήτησης που πραγματοποιήθηκε χθες Παρασκευή στην αίθουσα «Παύλος Ζάννας».


Η φετινή διοργάνωση πραγματοποιεί αφιέρωμα στο έργο του Χούμπερτ Ζάουπερ, o οποίος εξέφρασε τη χαρά του που βρίσκεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και στο Φεστιβάλ, το οποίο χαρακτήρισε «γιορτή του κινηματογράφου» και ευχαρίστησε τον διευθυντή του ΦΚΘ Δημήτρη Εϊπίδη για την πρόσκληση.

Στο ερώτημα ποιο ήταν το κίνητρό του για να ασχοληθεί με το ντοκιμαντέρ, ο ντοκιμαντερίστας απάντησε ότι κάνει κινηματογράφο για να μην νιώθει μόνος του με όσα βλέπει να τον περιβάλλουν στη ζωή. Όπως είπε, οι δημιουργοί ντοκιμαντέρ έχουν το τεράστιο προνόμιο να επικοινωνούν με δυναμικό τρόπο ανθρώπινα πάθη και καταστάσεις, καθώς και να δημιουργούν συναισθηματική σύνδεση με τα ερωτήματα του κόσμου.

Ο Ζάουπερ έχει γίνει διεθνώς γνωστός χάρη στα ντοκιμαντέρ που έχει γυρίσει με θέμα την Αφρική. Στο ερώτημα εάν οι ταινίες του ξεπερνούν τα σύνορα της Αφρικής, ο δημιουργός απάντησε: «Δεν αφορούν την Αφρική οι ταινίες μου. Η ευρωπαϊκή και η αφρικανική ιστορία έχουν μια αμφίδρομη σχέση, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μέσα από τρία στάδια: το δουλεμπόριο, την αποικιοκρατία και την παγκοσμιοποίηση. Πρόκειται για τρία επώδυνα στάδια της ιστορίας, εξευτελιστικά για Αφρική».

Ο σκηνοθέτης αναφέρθηκε και στη νέα μορφή αποικιοκρατίας που λαμβάνει χώρα στην Αφρική εκ μέρους των Ευρωπαίων και εν γένει της Δύσης: «Όταν έκανα τον 'Εφιάλτη του Δαρβίνου', σε μια πολύ μικρή περιοχή της Τανζανίας, επικεντρώθηκα σε δύο τομείς: το εμπόριο όπλων και αλιευμάτων. Τα όπλα ερχόταν από το Βορρά στο Νότο, ενώ τα αλιεύματα ακολουθούσαν αντίστροφη πορεία. Το φιλμ 'Ερχόμαστε εν ειρήνη μιλά' για τις νέες μορφές αποικιοκρατίας». 

Όπως είπε ο ίδιος, στην πραγματικότητα τα σύνορα χαράσσονται επί κοιτασμάτων πετρελαίου. «Ήθελα να κάνω μια ταινία για ένα μείζον φαινόμενο στο σημείο όπου συγκρούονται σήμερα η Κίνα με τις ΗΠΑ και παλιότερα η Γαλλία με τη Βρετανία. Είναι σαν ένα αισχρό ανέκδοτο που επανέρχεται και το αρνούμαστε. Λέμε ότι στην Αφρική οι άνθρωποι είναι απολίτιστοι, ότι σκοτώνονται μεταξύ τους και ο ΟΗΕ πηγαίνει να τους βοηθήσει. Στην ουσία πρόκειται για πόλεμο δια αντιπροσώπων, υπέρ της μιας ή της άλλης πετρελαϊκής εταιρείας», εξήγησε ο κ. Ζάουπερ.

Μιλώντας για τη δεοντολογία και τα ηθικά ζητήματα στη δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ, ο κ. Ζάουπερ σχολίασε ότι πρόκειται για ένα μπερδεμένο ζήτημα. Η παραδοχή του σκηνοθέτη ότι μια ταινία μπορεί να έχει «τρομερά πλάνα, αλλά δεν μπορώ να τα κυκλοφορήσω, γιατί είναι ωρολογιακή βόμβα και άρα θα το κάνω στο σωστό πλαίσιο τη σωστή στιγμή», πυροδότησε το ενδιαφέρον του κοινού που ρώτησε τον σκηνοθέτη αν αυτολογοκρίνεται. Μπορεί λοιπόν ο κινηματογραφιστής να αντιμετωπίσει τέτοια διλήμματα; «Πρέπει» ήταν η απάντηση του κ. Ζάουπερ.