Τεσσεράμισι ώρες διήρκεσε η συνέντευξη Τύπου για την ανασκαφή στην Αμφίπολη, που δόθηκε σήμερα, Σάββατο (29/11/14), από την επικεφαλής των ανασκαφών Κατερίνα Περιστέρη, στο υπουργείο Πολιτισμού κι αποκαλύφθηκε πως βρέθηκαν νόμίσματα.


Μαζί με την κ. Περιστέρη, πληροφορίες έδωσαν ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής (έχει δώσει στη δημοσιότητα τις γραφικές αναπαραστάσεις του εσωτερικού του τάφου) και τον πολιτικο μηχανικό Δημήτρη Εγγλέζο(που ανέλαβε το δύσκολο έργο της στήριξης του θόλου), αλλά και η γγ του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.

«Ο τάφος της βασίλισσας» και οι τυμβωρύχοι

«Οι κάτοικοι μιλούσαν για τον τάφο της Βασίλισσας» είπε η Κατερίνα Περιστέρη «Σκεφτείτε όμως ότι πάντα κάτι έχουν να πουν όσα ακούγονται σε έναν τόπο. Ελπίζαμε να οριοθετήσουμε τον τύμβο γιατί δεν ήταν στρογγυλός μετά από όλα αυτά τα χρόνια και τις ανασκαφές. Σκάψαμε αρκετά ζωνάρια και σταθήκαμε τυχεροί και φτάσαμε κάτω από το αντίθεμα του περιβόλου. Τότε είχαν αποκαλυφθεί τάφοι εποχής σιδήρου και εποχής αρχαϊκής. Είναι ένα μέρος φυσικού λόφου που έχει ενσωματωθεί στον Τύμβο. Ξεκινήσαμε το 2012 μια μικρή ομάδα με πολύ μεράκι και όρεξη για να δούμε τι συμβαίνει στον λόφο μυστήριο. Ήταν αφημένος για χρόνια, δεν πίστευαν πως είχε να δώσει άλλα πράγματα.»



Η κα Περιστέρη αποκάλυψε επίσης ότι τυμβωρύχοι έχουν «πειράξει» τον σκελετό και ότι στην Αμφίπολη «οργίαζε η αρχαιοκαπηλία». Όπως είπε, ο τύμβος σίγουρα συλλήθηκε πάνω από μία φορά, κατά τη Ρωμαϊκή εποχή. 

Χαρακτηριστικά, ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής ανέφερε ότι ενώ στην αρχή τα κομμάτια του ταφικού περιβόλου ήταν 51 μετά έγιναν 58 γιατί οι κάτοικοι κρατούσαν κάποια κομμάτια σπίτι τους «Ξαφνικά αυξάνεται ο αριθμός των αρχαιολογικών ευρημάτων, ως δια μαγείας» είπε χαρακτηριστικά.

Πρόσθεσε ότι ο χώρος λεηλατήθηκε πριν γίνει η επίχωση, στα ρωμαϊκά χρόνια. Τόνισε, επίσης, ότι η επίχωση έγινε παράλληλα με τους σφραγιστικούς τοίχους.

Κτερίσματα και νομίσματα της εποχής του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Η κ. Περιστέρη διευκρίνισε πως, στον τάφο βρέθηκαν κτερίσματα αλλά και μακεδονικά και ρωμαϊκά νομίσματα, τα οποία όμως επέλεξαν να μη δείξουν στο κοινό. «Υπάρχουν απλά δεν σας τα δείξαμε», είπε η κ. Περιστέρη ενω διευκρίνισε ότι εκείνη την εποχή τα νομίσματα αυτά ήταν σαν τα σημερινά δολάρια: Αναγνωρισμένα σε όλον τον τότε γνωστό κόσμο.



Οι επιστήμονες παραδέχτηκαν ότι, με τα μέχρι τώρα ευρήματα, δεν είναι σε θέση να πουν αν  ο νεκρός ήταν ένας. «Αυτόν βρήκαμε» είπε χαρακτηριστικά η κ. Περιστέρη. Χρειάστηκαν επίμονες ερωτήσεις των δημοσιογράφων, για να πει ότι  ο σκελετός είναι «σχετικά αρτιμελής» κι ότι βρέθηκαν κομμάτια από τα άκρα του καθώς και το κρανίο του. 

Ως αυτήν την ώρα, δεν υπάρχουν νέα στοιχεία για το φύλο ή την ταυτότητα του νεκρού, ενώ ο σκελετός βρίσκεται ακόμα στο Μουσείο της Αμφίπολης. 

Σύμφωνα με τη γενική γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο σκελετός βρέθηκε αποσπασματικός και σε πληρότητα σχεδόν 100%. Είναι χαρακτηριστικό πως το κρανίο βρέθηκε εκτός του ορύγματος, ενώ μέσα στο όρυγμα βρέθηκε η κάτω γνάθος. Επίσης, έχουν συλλεγεί οστά από τα χέρια, τα πόδια και τη σπονδυλική στήλη, ενώ η λεκάνη που θα μπορούσε να δείξει το φύλο του νεκρού βρέθηκε διαμελισμένη.

Μεγαλέξανδρος ή στρατηγός;

Σε ερώτηση αναφορικά με την παλαιότερη δήλωσή της ότι στην Αμφίπολη βρίσκεται θαμμένος στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου η κ. Περιστέρη δήλωσε: «'Με ένα λιοντάρι στην κορυφή και ένα τέτοιο τεράστιο μνημείο θα μπορούσε να είναι στρατηγός', είχα πει όταν με είχατε ρωτήσει παλιότερα. Όταν βρέθηκε ο σκελετός δεν θα μπορούσε ποτέ ένας αρχαιολόγος να πει αν είναι άνδρας ή γυναίκα. Ο σκελετός βρέθηκε σε άσχημη κατάσταση. Εγώ μιλώ με βάση το ίδιο το μνημείο. Είπα ότι όταν υπάρχει ένα λιοντάρι στην κορυφή, άρα θα μπορούσε να είναι στρατηγός. Δεν απαντώ σε θεωρίες συνωμοσίας ότι εκεί είναι θαμμένος ο Μέγας Αλέξανδρος».

«Δεν αναφερόμαστε σε ονόματα» δήλωσε η Κ. Περιστέρη, ενώ έπειτα από επίμονες ερωτήσεις δημοσιογράφων παρουσιάστηκε, για πρώτη φορά, φωτογραφία από τη διαδικασία απομάκρυνσης των οστών, μαζί με τα χώματα, από τον τάφο.

Εθελοντές ή υπάλληλοι;

Η κα Περιστέρη παραδέχτηκε ότι υπήρχαν εθελοντές στο προσωπικό της ανασκαφής. Αυτό, όμως, προκάλεσε την αντίδραση της γενικής γραμματέως του υπουργείου Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, η οποία διέψευσε ότι υπήρχαν εθελοντές στην ανασκαφή λέγοντας ότι υπήρχε μία και μόνη συνεργάτιδα- εθελόντρια της κας Περιστέρη.



Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης προκάλεσε η δήλωση πως τo μνημείο ήταν αρχικά επισκέψιμο και ανοιχτό στο σημείο της εισόδου.

Ένα... δοκάρι κατέστρεψε το πρόσωπο της Καρυάτιδας

Για τις δυο πανέμορφες καρυάτιδες που βρέθηκαν στον τάφο, η κ. Περιστέρη είπε ότι είναι φτιαγμένες από «εξαιρετικό μάρμαρο». Όσο για το πώς καταστράφηκε το πρόσωπο της μιας, υποστήριξε ότι ένα δοκάρι, πιθανότατα από το επιστύλιο που βρίσκεται πίσω από τα αγάλματα, κατέρρευσε και κατέστρεψε το πρόσωπο της δεξιάς Καρυάτιδας. 



Πρόσθεσε ότι οι χώροι έχουν ύψος τριών μέτρων και πλάτος 4,3 και ήταν καλυμμένοι με χώμα μέχρι πάνω το οποίο και αφαιρέθηκε με μεγάλη προσοχή.

Για να γίνει η ανασκαφή έγιναν υποστηλωτικά έργα. Όπως δήλωσε ο πολιτικός μηχανικός Δημήτρης Εγγλέζος, ο τέταρτος θάλαμος ήταν ένα βήμα πριν την κατάρρευση και του έγινε υποστύλωση με 180 ράβδους ώστε να μπορέσουν οι αρχαιολόγοι να μπουν μέσα.

Ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο το οποίο θα απασχολήσει τους επιστήμονες στη μελέτη του μνημείου είναι η διαπίστωση του πολιτικού μηχανικού Δημήτρη Εγγλέζου ότι το τεχνητό όρυγμα, κάτω από το δάπεδο του τρίτου θαλάμου, στο οποίο βρέθηκε ο σκελετός, προηγήθηκε της θολωτής κατασκευής. Προς το παρόν, όμως, δεν είναι γνωστή η χρονική διαφορά μεταξύ της κατασκευής του ορύγματος και του μνημείου.

Δέσποζε στη λίμνη ο Λέοντας

Το βάθρο του Λέοντα της Αμφίπολης που φαινόταν από παντού ήταν τεράστιο,  όπως υπογραμμίστηκε στη συνέντευξη. Πρόσθεσαν ότι πολλά από τα κομμάτια του βρίσκονται στον πυθμένα της Λίμνης Κερκίνης και θα φανούν όταν υποχωρήσουν και άλλο τα νερά.



"Το ψηφιδωτό και το δάπεδο μας δίνουν και την χρονολογία του τύμβου και τοποθετούνται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ.", είπε η κ. Περιστέρη. Όσο για την περίφημη "τρύπα" στη μέση του ψηφιδωτού, είπε πως "η αποκατάστασή του προχωρά".

Την εκδήλωση συντόνισαν ο Βασίλης Λαμπρινουδάκης, ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, και ο Νίκος Σταμπολίδης, αρχαιολόγος, διευθυντής Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.