16ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Ημέρα δεύτερη…

του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΑΝΔΑΤΖΗ

Δημιουργίες που καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα θεματολογίας περιλαμβάνει το πρόγραμμα της σημερινής, δεύτερης μέρας του 16ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

 

Ανθρώπινες ιστορίες, καθημερινοί ήρωες, πορτρέτα γνωστών και λιγότερο γνωστών προσωπικοτήτων και έντονος προβληματισμός γύρω από το παγκόσμιο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι αναδεικνύονται από τα ντοκιμαντέρ ελλήνων και ξένων δημιουργών προσφέροντας πληθώρα επιλογών στους φίλους του φεστιβάλ.

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η προβολή, στις 22.30, στο Ολύμπιον, του ντοκιμαντέρ “Οι δοκιμασίες του Μoχάμεντ Αλί” του Μπιλ Σίγκελ. Πρόκειται για την κρυφή ιστορία του κορυφαίου πυγμάχου, από τα πρώτα του χρόνια στο Λούιβιλ έως τα χρόνια του στην εξορία και τη στιγμή που παρέλαβε το Προεδρικό Μετάλλιο Ελευθερίας. Η ταινία ιχνηλατεί τη διαδρομή του από παρία σε παγκόσμιο πρεσβευτή της ειρήνης. Ένας ανερχόμενος, τότε, υπερήρωας του αθλητισμού διάλεξε την πίστη και τη συνείδηση από τη δόξα και τα χρήματα, αψηφώντας ένα αμερικανικό κοινό εξαγριωμένο από την εναντίωσή του στον πόλεμο του Βιετνάμ και απρόθυμο να δεχτεί τη στροφή του στον ισλαμισμό.

Ενα ακόμη πορτρέτο μιας σημαντικής καίτοι αμφιλεγόμενης προσωπικότητας, που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια ιστορία των τελευταίων ετών, είναι το ντοκιμαντέρ του Έρολ Μόρις “Γνωστά και άγνωστα” (αίθουσα “Σταύρος Τορνές”, 20.30). Ο Ντόναλντ Ράμσφελντ υπηρέτησε ως υπουργός άμυνας στην κυβέρνηση του Τζορτζ Μπους του νεότερου και υπήρξε ο βασικός «αρχιτέκτονας» του πολέμου στο Ιράκ. Ο Μόρις δεν παίρνει μια απλή συνέντευξη απ’ τον Ράμσφελντ, αλλά τον ωθεί να δώσει μια παράσταση όπου μιλά για τις «χιονονιφάδες» του – το τεράστιο αρχείο από υπομνήματα που έγραψε στη διάρκεια της 50ετούς του θητείας στο Κογκρέσο, στον Λευκό Οίκο, στις επιχειρήσεις και δις στο Πεντάγωνο. Τα υπομνήματα ανοίγουν ένα παράθυρο στην ιστορία – όχι στο τι συνέβη στην πραγματικότητα, αλλά στο πώς θέλει ο Ράμσφελντ να δούμε τα πράγματα. Εστιάζοντας στις «χιονονιφάδες», στους γρίφους και στις αντιφάσεις τους, ο Μόρις μάς οδηγεί εκεί όπου λίγοι έχουν βρεθεί ποτέ – πέρα απ’ τον ιστό των λέξεων, στο ανοίκειο έδαφος του νου του Ράμσφελντ.

Από το Ελληνικό Πανόραμα του Φεστιβάλ, δύο επίκαιρες δημιουργίες, που θα προβληθούν μαζί, αναδεικνύουν περιβαλλοντικούς και ευρύτερα κοινωνικούς και πολιτικούς προβληματισμούς. Ο λόγος για τα ντοκιμαντέρ “128 Κερατέα: Μια πραγματική ιστορία” των Βάιου Σύρρου - Γρηγόρη Οικονομίδη και “Χρυσό δάσος” του Στρατή Βογιατζή. Το ντοκιμαντέρ “128 Κερατέα: Μια πραγματική ιστορία” καταγράφει την πρόσφατη προσπάθεια των κατοίκων της περιοχής ν’ ανατρέψουν την πολιτική απόφαση που ήθελε τη δημιουργία μιας χωματερής σε δασική περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, μέσα σε αρχαιολογικό χώρο. Για 128 μέρες, όσες ήταν κι οι μέρες που κράτησε η βίαιη αντιπαράθεση των κατοίκων της Λαυρεωτικής με την κεντρική εξουσία, η κάμερα των δημιουργών του ντοκιμαντέρ βρέθηκε δίπλα στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές και αποτύπωσε με ρεαλιστικό τρόπο τις συνθήκες σύγκρουσης που διαμορφώθηκαν. Στο “Χρυσό δάσος” παρακολουθούμε τον Γιώργο Καλύβα, έναν γεωργό που ζει μόνος του μέσα στο αρχέγονο δάσος των Σκουριών καλλιεργώντας με αφοσίωση τις καρυδιές, τις καστανιές και φροντίζοντας τα μελίσσια του. Η μοίρα του Γιώργου είναι αλληλένδετη με τη μοίρα του δάσους. Η πρόθεση μιας πολυεθνικής να κατασκευάσει ένα ορυχείο χρυσού μέσα στο δάσος των Σκουριών, μερικά μέτρα από το κτήμα του, έχει δημιουργήσει μια άνιση μάχη. Ο ίδιος δεν ήθελε τον πόλεμο, αλλά ο πόλεμος ήρθε στο κατώφλι του.

Εντονα πολιτικα, με αφετηρία προσωπικές ιστορίες, με συλλογικές προεκτάσεις ωστόσο, είναι μεταξύ άλλων και τα ντοκιμαντέρ “Yusef’s Song” (Κώστας Πλιάκος), μια ματιά στη μετεπαναστατική Λιβύη μέσα από τα μάτια ενός άραβα ράπερ, “Επικίνδυνες πράξεις με πρωταγωνιστές τα ασταθή στοιχεία της Λευκορωσίας” (Μάντλιν Σάκλερ), μια δήλωση για τη δύναμη της τέχνης ν' αλλάξει τον κόσμο, και “Εκατομμύρια μπορούν να περπατήσουν” (Κρίστοφ Σάουμπ, Καμάλ Μουσαλέ), η καταγραφή μιας πορείας-διαδήλωσης 400 χιλιομέτρων στην Ινδία.

Τέλος, στις παράλληλες εκδηλώσεις του 16ου ΦΝΘ, εγκαινιάζεται σήμερα η έκθεση φωτογραφίας «Ενρί Τσανάι: Στην κόψη του κάδρου». Αφοπλιστικές ανθρώπινες ιστορίες περνούν μπροστά από τον φωτογραφικό φακό του Ενρί Τσανάι, σχηματίζοντας μια όψη του σύγχρονου κόσμου που κινείται ανάμεσα στο περιθώριο και τον καθημερινό αγώνα για επιβίωση. Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης με την υποστήριξη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.

Π.Μ.