54ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ Είκοσι χρόνια «Ματιές στα Βαλκάνια»

Λίγες ώρες πριν από την τελετή έναρξης και την προβολή της νέας ταινίας του σπουδαίου αμερικανού σκηνοθέτη Τζιμ Τζάρμους “Μόνο οι εραστές μένουν ζωντανοί”  στο Ολύμπιον, οι προβολές του 54ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης είχαν ήδη ξεκινήσει.

Πρώτη ταινία, στην αίθουσα “Σταύρος Τορνές”, το απομεσήμερο της Παρασκευής, η γαλλορουμανική παραγωγή του 1993 “Μην κρέμεστε από το παράθυρο” του Νάε Καράνφιλ. Μια ανάλαφρη, συχνά κωμική ματιά στην ασφυκτική δεκαετία του ’80 για τη Ρουμανία, στον παραλογισμό του απολυταρχικού καθεστώτος, στα μεγάλα όνειρα των απλών ανθρώπων και στις μικρές καθημερινές πράξεις αντίστασής τους. Μια έφηβη θέλει να γίνει ηθοποιός, ο πρωταγωνιστής ενός περιοδεύοντος θιάσου ονειρεύεται να αυτομολήσει, ένας νεαρός υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία και είναι ερωτευμένος με τη μαθήτρια. Μια ιστορία ειπωμένη από τρεις διαφορετικές οπτικές γωνίες. Η καθεμιά αποκαλύπτει ένα μικρό κομμάτι της αλήθειας, μέχρι τη συνολική αποκάλυψή της στο φινάλε.
Με ανάλογη βαλκανική θεματική, στο πλαίσιο των προβολών του αφιερώματος “Ματιές στα Βαλκάνια 1994-2013”, κύλησε η υπόλοιπη μέρα στην αίθουσα “Σταύρος Τορνές” με τις ταινίες “Η βελανιδιά” του Λουτσιάν Πιντιλίε, (Ρουμανία-Γαλλία), μια ακόμη ματιά στο κομμουνιστικό παρελθόν της Ρουμανίας, “Πώς άρχισε ο πόλεμος  στο νησί μου” του κροάτη Βίνκο Μπρέσαν, για τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, και τέλος με το υπαρξιακό γλυκόπικρο δράμα “Από τάφο σε τάφο” του σλοβένου Γιαν Τσβίκοβιτς που με αφορμή έναν επαγγελματία συγγραφέα επικήδειων εστιάζει στο μεγαλύτερο φόβο του ανθρώπου: το θάνατο.
Το ΦΚΘ την τελεταία εικοσαετία φροντίζει να αναδεικνύει διαρκώς ταινίες από την συχνά ταραγμένη και αενάως μεταμορφούμενη Βαλκανική χερσόνησο. Από τη δημιουργία του, το 1994, το τμήμα «Ματιές στα Βαλκάνια» συνεισφέρει στην ενότητα του βαλκανικού κινηματογράφου, αναδεικνύει νέους σκηνοθέτες, παρακολουθεί συστηματικά το έργο τους, φέρνει στο προσκήνιο τις άγνωστες εθνικές κινηματογραφίες των Βαλκανίων, καθιστώντας το σινεμά αυτό αναγνωρίσιμο.
Αυτήν τη βαλκανική εικοσαετία του γιορτάζει φέτος το ΦΚΘ με το αφιέρωμα “Ματιές στα Βαλκάνια 1994-2013” και την προβολή δεκαεπτά ταινιών που έγραψαν ιστορία και σηματοδότησαν την ανοδική τροχιά του κινηματογράφου της βαλκανικής χερσονήσου. Ταινίες μεταξύ άλλων των Νάε Καράνφιλ, Ζέκι Ντεμίρκουμπουζ, Νουρί Μπιλγκέ Τζεϊλάν, Γκόραν Πασκάλιεβιτς, Κρίστι Πούιου και Σεμίχ Καπλάνογλου.
Το αφιέρωμα συνοδεύεται από ειδική δίγλωσση έκδοση που επιμελήθηκε ο υπεύθυνος του τμήματος, Δημήτρης Κερκινός.

Π.Μ.