Του ΠΑΝΟΥ ΜΑΝΔΑΤΖΗ

Κάθε γενιά έχει τις δικές της ιστορίες να πει. Ιστορίες, μεγάλες και μικρές, που αξίζει να διασωθούν. Κάποιες απ' αυτές αποτέλεσαν το κυρίαρχο κοινωνικό ρεύμα μιας εποχής, άλλες κινήθηκαν στο περιθώριο, όπως έχει κυριαρχήσει να λέγεται στην Ελλάδα η αγγλική λέξη “underground”. >>>

 

Την ιστορία του ελληνικού underground εξετάζει το ντοκιμαντέρ του Γιάννη Χαριτίδη(φωτογραφία πάνω) που προβλήθηκε σήμερα Δευτέρα στην αίθουσα “Φρίντα Λιάππα” της Αποθήκης Δ' στο Λιμάνι. Underground είναι τα καλλιτεχνικά έργα που παράγονται υπογείως, χωρίς ή με ελάχιστα λεφτά. Ιστορία, ποίηση, ζωγραφική κινηματογράφος. Ένα κινηματογραφικό κολάζ από μαρτυρίες γύρω από την αντεργκράουντ ελληνική σκηνή των δεκαετιών του ’60 και του ’70, την ψυχεδέλεια στα εικαστικά και τα λογοτεχνικά πειράματα της μίξης μπιτ και σουρεαλισμού στην ποίηση. Μια συζήτηση για την, άλλες φορές αθέατη και άλλες φορές υπόγεια, καλλιτεχνική δράση προσώπων που άφησαν ένα ιδιαίτερο στίγμα, θέλοντας ν’ αλλάξουν τον κόσμο μέσω της δύναμης της τέχνης.

Με αφετηρία αλλά και σημείο αναφοράς τη συμβολική μορφή του ελληνικού underground, τον Λεωνίδα Χρηστάκη, τις αναμνήσεις και τις εμπειρίες τους εξιστορούν στο φακό πολλές γνωστές αλλά και λιγότερο γνωστές φυσιογνωμίες του ελληνικού καλλιτεχνικού χώρου: Νάνος Βαλαωρίτης, Δημήτρης Πουλικάκος, Τέο Ρόμβος, Μαρία Μήτσορα, Πάνος Κουτρουμπούσης, Σπύρος Μεϊμάρης, Θανάσης Ρεντζής, Νίκος Λυμπερόπουλος κ.ά.

Στην ουσία το ντοκιμαντέρ καταγράφει την υπόγεια διαδρομή μιας μεγάλης καλλιτεχνικής παρέας, τα μέλη της οποίας ανανεώνονταν διαρκώς, που με ορμητήριο τα καφέ του Κολωνακίου και των Εξαρχείων, την Πλάκα, το δισκάδικο "Pop 11" του Φαληρέα και τις διάφορες γκαλερί των Αθηνών, ανοίξανε νέους δρόμους στην καλλιτεχνική έκφραση της χώρας, παρότι λόγω του δύστροπου χαρακτήρα των πειραματισμών, κοινωνοί αυτής της καλλιτεχνικής έξαρσης γίνανε λίγοι. Αλλωστε το underground είναι καταδικασμένο να είναι κτήμα ελαχίστων. Απέχει έτη φωτός από τη ποπ, από τη λαϊκή κουλτούρα, συχνά έρχεται σε πλήρη αντιδιαστολή με αυτήν. Με το που θα ξεπεράσει τα όρια του στενού κύκλου και θα αποκτήσει δημοφιλία παύει να είναι underground. Ένας υπόγειος ελιτισμός ίσως, αλλά τόσο γοητευτικός...