Ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας κινδυνεύει να βρεθεί στο οικονομικό περιθώριο, καθώς δεν καλύπτει φορολογικές υποχρεώσεις, χρωστάει δάνειο και αγοράζει αγαθά χαμηλότερης ποιότητας για να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις, όπως προκύπτει από έρευνα του ΙΜΕ της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών, Βιοτεχνών, Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ). >>>

 

Σύμφωνα με τα κυριότερα συμπεράσματα της έρευνας, η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, δηλαδή το 93,1 % των νοικοκυριών, έχει υποστεί μειώσεις εισοδήματος το διάστημα της κρίσης.

Ο μέσος όρος μείωσης του οικογενειακού εισοδήματος σε σχέση με 3 χρόνια πριν καταγράφεται στο 38%. «Ουσιαστικά, βρισκόμαστε μπροστά στην παγίωση μιας οικονομικής κατάστασης για τα νοικοκυριά που μας οδηγεί στην «οικονομία- κοινωνία του 50%», ωθώντας στο περιθώριο και τα όρια επιβίωσης το υπόλοιπο μισό του πληθυσμού», επισημαίνει η ΓΣΕΒΕΕ.

Επιπλέον, «βραχνά» αποτελεί η ανεργία, καθώς το 40% των νοικοκυριών έχουν στην οικογένεια ένα τουλάχιστο άτομο σε ανεργία. Όπως παρατηρεί η Συνομοσπονδία, οι συντάξεις αποτελούν για το 40% των νοικοκυριών την κυριότερη πηγή εισοδήματος, εικόνα απογοητευτική για την παραγωγική δυναμική της χώρας.

Το 50% των νοικοκυριών, αντιμετωπίζει πλέον σοβαρές οικονομικές δυσκολίες αφού για την κάλυψη των βασικών υποχρεώσεων αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει πόρους από πηγές πέραν του τρέχοντος εισοδήματος- δανεισμό από φίλους/συγγενείς, κάρτες, αποταμίευση.

Στα νοικοκυριά επικρατεί κλίμα απαισιοδοξίας και αρνητικών προβλέψεων για περαιτέρω συρρίκνωση εισοδημάτων (το 72% των νοικοκυριών αναμένει νέα μείωση εισοδημάτων εντός του 2013).

Από την έρευνα προκύπτει ακόμη ότι το 40% περίπου των νοικοκυριών, λόγω της απομείωσης των εισοδημάτων, ανέφερε ότι έχει καθυστερημένες οφειλές, μεγαλύτερο μέρος των οποίων αφορά τις πάγιες ανάγκες του νοικοκυριού (φως, νερό, ενέργεια), τις οφειλές προς εφορία και τις δανειακές υποχρεώσεις.

Βλέπουν ακρίβεια, κόβουν από παντού

Μέσα σε αυτό το κλίμα, οκτώ στους δέκα θεωρούν επιπλέον ότι οι τιμές των αγαθών που αγοράζουν (καλάθι νοικοκυράς) αυξήθηκαν την τελευταία χρονιά, μια χρονιά πολύ μεγάλη ύφεσης. «Με τα συγκεκριμένα στοιχεία και την κατάλληλη αναγωγή είναι προφανές ότι πάνω από 20% του πληθυσμού δεν μπορεί να καλύψει τις βασικές ανάγκες επιβίωσης αλλά και υποχρεώσεις (σε σχέσεις με τράπεζες- εφορίες, έναρξη επιτηδεύματος- Τειρεσίας). Είναι χαρακτηριστικό ότι στο σύνολο του πληθυσμού το 47% δηλώνει ότι έχει οικονομικές υποχρεώσεις προς τράπεζες», σημειώνει η ΓΣΕΒΕΕ.

Η έρευνα καταγράφει εξάλλου, ισχυρή και κλιμακούμενη τάση αναζήτησης από τα νοικοκυριά (42,5%) -αλλά και προσφοράς από τις επιχειρήσεις- προϊόντων και υπηρεσιών χαμηλότερης ποιότητας.

Σχεδόν το 70% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι έχει κάνει περικοπές ακόμη και στα είδη διατροφής, το 80% στις μετακινήσεις, το 92% στις δαπάνες ένδυσης- υπόδησης και το 83,2% στη θέρμανση του νοικοκυριού. Σχεδόν το 90% του πληθυσμού έχει κάνει περικοπές σε ό, τι αναφέρεται ως δαπάνες για «διασκέδαση και διαχείριση ελεύθερου χρόνου» (εστιατόρια, καφέ, σινεμά, ταξίδια, αρτοποιεία). Επιπρόσθετα, το 42,5% των νοικοκυριών δήλωσε ότι αγοράζει προϊόντα χαμηλότερης ποιότητας.

Το 70% των νοικοκυριών αναμένει τις εκπτώσεις (2 μήνες) για να αγοράσει βασικά αγαθά.

Άμβλυνση φορολογικής συνείδησης

Η ΓΣΕΒΕΕ επισημαίνει ότι το 47% του πληθυσμού (με αυξητικές τάσεις) είναι δεκτικό στη μη έκδοση αποδείξεων προκειμένου να πετύχει κάποιο οικονομικό όφελος και ότι η χαλάρωση της φορολογικής συνείδησης είναι πιο εμφανής και τείνει αυξανόμενη στις περιπτώσεις πολυμελών οικογενειών που έχουν αυξημένο κίνδυνο για την οικονομική τους επιβίωση. Στο πλαίσιο αυτό ζητά να ληφθεί σοβαρά υπόψη το φαινόμενο αυτό στην κατάρτιση του νέου φορολογικού νομοσχεδίου. «Δεν αντιμετωπίζεται με ποινές και χειροπέδες και μέτρα περιορισμού της ρευστότητας», σχολιάζει χαρακτηριστικά.

Τέλος, προκύπτει καθίζηση συνεισφοράς στα εισοδήματα των νοικοκυριών από επιχειρηματική δραστηριότητα (μόλις το 12,6% δηλώνει ως κύρια πηγή το εισόδημα από επιχείρηση). Βασική στήριξη των νοικοκυριών αποτελούν τα εισοδήματα από συντάξεις (42,6%)

Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα, η ΓΣΕΒΕΕ αναφέρει ότι «τεκμηριώνουν για άλλη μια φορά τις θέσεις της ΓΣΕΒΕΕ όσον αφορά τις συνέπειες της σκληρής περιοριστικής πολιτικής που εφαρμόζεται, και που προκαλεί αλυσιδωτές επιπτώσεις στη παραγωγή, την κατανάλωση, την επιχειρηματική δραστηριότητα, τις επενδύσεις, κα ως εκ τούτων και σ την απασχόληση». Τα στοιχεία, όπως τονίζεται στην ανακοίνωση της Συνομοσπονδίας, «αποτυπώνουν με το πιο παραστατικό τρόπο ότι τα ελληνικά νοικοκυριά, όχι μόνο αντιμετωπίζουν ήδη μεγάλες δυσκολίες, αλλά και ότι δεν θα αντέξουν σε επιπλέον επιβαρύνσεις σε ΔΕΗ, φόρους και εισοδηματικές περικοπές, αντιδρώντας απρόβλεπτα, ασύμμετρα και μαζικά».

Σύμφωνα με τους επαγγελματοβιοτέχνες, η προώθηση στοχευμένων παρεμβάσεων σε ό, τι αφορά στην κινητικότητα της οικονομίας (επενδύσεις) σε μικρή κλίμακα, τη δίκαιη κατανομή βαρών, τη μείωση του Φ.Π.Α. (ιδιαίτερα στην εστίαση) και την άσκηση πολιτικών απασχόλησης για την ραχοκοκαλιά της απασχόλησης που είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελεί επιτακτική ανάγκη.

Η έρευνα έγινε σε συνεργασία με την εταιρία MARCAE σε δείγμα 1207 αντιπροσωπευτικών νοικοκυριών στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας την περίοδο Δεκεμβρίου.