Σαν σήμερα , στις 13 Οκτωβρίου 1904, ο πρωτοπόρος του Μακεδονικού Αγώνα και Γενικός αρχηγός των ανταρτικών σωμάτων της Δυτικής Μακεδονίας ανθυπολοχαγός Παύλος Μελάς (Μίκης Ζέζας), μετά από προδοσία στους Τούρκους από >>>
τη βουλγαρική συμμορία των Κορεστίων του Μήτρου Βλάχου , πολιορκήθηκε με τους λίγους άνδρες του στο χωριό Στάτιστα Καστοριάς από τουρκικό απόσπασμα 150 ανδρών όπου και βρήκε ηρωϊκό θάνατο όταν επιχείρησε έξοδο από το κτίσμα όπου είχε οχυρωθεί . Οι άνδρες του , για να μη γίνει γνωστό το γεγονός του θανάτου του στους κομιτατζήδες , απέκοψαν την κεφαλή του την οποία και έθαψαν με κάθε μυστικότητα στο ναό της Αγίας Παρασκευής στο Πισοδέρι εμπρός από την Ωραία Πύλη . Το πτώμα του παραδόθηκε από τους Τούρκους στο μητροπολίτη Καστοριάς και ετάφη στον απέναντι από τη Μητρόπολη βυζαντινό ναό των Ταξιαρχών .

Ο θάνατος του Παύλου Μελά συντάραξε κυριολεκτικά όλους τους ΄Ελληνες και αποτέλεσε ουσιαστικά την έναρξη της πλέον αποφασιστικής φάσης του Μακεδονικού Αγώνα (1904-1908) για τους ΄Ελληνες . Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του μακεδονομάχου Αθανασίου Σουλιώτη – Νικολαϊδη ο οποίος έγραψε για το Μακεδονικό Αγώνα και το θάνατο του Παύλου Μελά :
«… Αλλ΄από το 1904 είχε αρχίσει η ελληνική αντεπίθεση κατά του Βουλγαρισμού μέσα στην Τουρκία . Τον Οκτώβριο του 1904 είχε σκοτωθεί ο Παύλος Μελάς . ΄Ηταν ο πρώτος αξιωματικός που σκοτώνονταν τότε στην Μακεδονία . Η οικογένειά του και η οικογένεια της γυναίκας του (Δραγούμη) ήταν από τις γνωστότερες και καλύτερες οικογένειες της Αθήνας , από τις πατριωτικότερες . Αυτός ο ίδιος , άνθρωπος ευγενέστατος , αγαπητότατος και πατριώτης πρόθυμος για κάθε εθνική ενέργεια , για κάθε θυσία . Ο θάνατός του , συγκλονιστικό κτύπημα και έπειτα ασώπαστη βοή καμπάνας που καλούσε στον Αγώνα για την Μακεδονία» .
(ΣΗΜ . Η επιφανής Ελληνίδα γλύπτρια Ναταλία (Νάτα) Μελά , εγγονή του Παύλου Μελά και της Ναταλίας Δραγούμη , φιλοτέχνησε με δικές της αποκλειστικά δαπάνες ένα ορειχάλκινο άγαλμα του μεγάλου μακεδονομάχου ήρωα Παύλου Μελά το οποίο και προσέφερε στο Δήμο Θεσσαλονίκης . Το άγαλμα έχει τοποθετηθεί στην οδό Παύλου Μελά , στο πάρκο απέναντι από το Λευκό Πύργο …)
_____________________________________________________________________
Το κείμενο είναι του Απόστολου Παπαγιαννόπουλου και δημοσιεύτηκε στο Facebook