Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΔΑ*

Ο νέος Νόμος-πλαίσιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση προβλέπει, εκτός των άλλων, ένα διαφορετικό τρόπο διοίκησης σε σχέση με το παρελθόν. Ασκήθηκαν πολυποίκιλες κριτικές από μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας και επισημάνθηκαν, με διάφορους τρόπους, πολλές αδυναμίες του νέου Νόμου σε όλο του το εύρος. (δες εδώ). >>>

Τελικά όμως η συντριπτική πλειοψηφία της Βουλής των Ελλήνων τον αποδέχθηκε. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι όποιες αντιδράσεις πριν και μετά τη ψήφιση του Νόμου, δεν κατέδειξαν μια σθεναρή μαζική αντίσταση της πανεπιστημιακής κοινότητας απέναντι στο Νόμο.

Από την άλλη, δακτυλοδεικτούμενες πρυτανικές αρχές υψώνοντας την παντιέρα της αντίστασης και έχοντας, στην έσχατη περίπτωση, τη σύμπνοια της Συγκλήτου, ή κάποιων ομάδων διδασκόντων και φοιτητών κυρίως, εξακολουθούν να αντιδρούν. Συνθήματα πρυτάνεων όπως: «Διαφωνώ με το Νόμο» ή απόψεις που –σε συγκεκριμένες περιπτώσεις– υποστηρίζουν ότι «το έθιμο στο πανεπιστήμιο είναι ισχυρότερο του Νόμου» υποκαθιστούν τη νομιμότητα.

Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της αντίστασης, κάποιων πρυτανικών αρχών δίνεται από τις επερχόμενες εκλογές για τα νεοσύστατα δεκαπενταμελή Συμβούλια Διοίκησης των ΑΕΙ-ΤΕΙ.

Σύμφωνα με ορισμένους πρυτάνεις ή πρυτανικά συμβούλια, η συγκεκριμένη εκλογική διαδικασία, που προβλέπεται από το νέο Νόμο-πλαίσιο για την Ανώτατη Παιδεία, έπρεπε να λάβει χώρα μετά τη λήξη της τετραετούς θητείας των τωρινών πρυτανικών αρχών και όχι πρόωρα, δηλαδή στο μέσο της θητείας τους. 

Εδώ διατυπώνεται η ακόλουθη άποψη: Και η Βουλή εκλέγεται για τέσσερα χρόνια βάσει του Συντάγματος. Με Νόμο όμως φτάνουμε να έχουμε πρώρες εκλογές, είτε διαφωνούμε είτε όχι.

Επίσης, σε κάποιες περιπτώσεις οι πρυτανικές αρχές με διάφορες δικαιολογίες και προσχήματα αρνούνται να παρέχουν άμεσα την όποια διοικητική υποστήριξη, στην οργανωτική επιτροπή των εκλογών, τονίζοντας ότι θα προσφέρουν τα «απαραιτήτως προβλεπόμενα» από το Νόμο, (σύμφωνα με έκφραση που χρησιμοποιήθηκε από την πρυτανεία του Α.Π.Θ).

Ως προς τα «απαραιτήτως προβλεπόμενα», το Άρθρο 76 παρ.1(γ) του Νόμου 4003/11 τονίζει απλά ότι: «Η διοικητική και γραμματειακή υποστήριξη της επιτροπής (διοργάνωσης των εκλογών) παρέχεται από τη μονάδα διοικητικών υπηρεσιών του ιδρύματος, που είναι αρμόδια για θέματα προσωπικού». Επίσης, το Άρθρο 8- παρ.18 (ιδ) αναφέρεται στη φύλαξη των χώρων.

Το Άρθρο 76 ερμηνεύεται με διάφορους τρόπους από τις ‘αντιστασιακές’ πρυτανείες. Σαφώς το Άρθρο αυτό, δεν ορίζει ρητά ποια θα είναι η συνδρομή της κάθε πρυτανείας στην εκλογική διαδικασία και τα αυτονόητα που συνάγονται από την τελευταία. Από την άλλη όμως δεν υπάρχει η παραμικρή απαγόρευση στο Νόμο ως προς την οποιαδήποτε μορφή συνδρομής με σκοπό τη διενέργεια των εκλογών. 

Ως προς τη γενικότερη αντίληψη για εφαρμογή ή μη του Νόμου-πλαίσιο εκ μέρους κάποιων πρυτάνεων, εδώ διατυπώνεται η ακόλουθη άποψη: Ο Νόμος σε ένα δημοκρατικό καθεστώς είναι ισχυρότερος από οτιδήποτε άλλη πρακτική ή θέσεις μεμονωμένων ομάδων και προσωπικών αντιλήψεων! Από τη στιγμή που οποιοσδήποτε Νόμος δεν ανατρέπεται από μαζικές κινητοποιήσεις (και όχι συντεχνιακές), εφαρμόζεται έως ότου αλλάξει. 

Ο νέος Νόμος-πλαίσιο λοιπόν αν και χαρακτηρίζεται –καθώς συζητήθηκε σχεδόν μια χρονιά– από αρκετές αδυναμίες και προχειρότερες, δεν παύει να είναι Νόμος του κράτους!. Οι πρυτανικές αρχές δεν έχουν το δικαίωμα να υποκαταστήσουν τις λειτουργίες της Βουλής ούτε εξουσιοδοτήθηκαν για κάτι τέτοιο. 

Τέλος, μη ξεχνάμε και το ρόλο μας. Είμαστε πανεπιστημιακοί δάσκαλοι στα μάτια των φοιτητών(τριών) μας και όχι μόνο. Ρομαντικές ίσως απόψεις, που δεν 

έχουν σχέση με συνθήματα όπως ανυπακοή ή απειθαρχία…

Μας κούρασε όμως ο ρεαλισμός εκείνος που έφθασε τη χώρα και πανεπιστήμια σε αυτήν την κατάντια!

Αύριο Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου καλούνται οι πανεπιστημιακοί του ΑΠΘ να εκλέξουν το νέο Συμβούλιο Διοίκησης. Αν λάβουν χώρα βανδαλισμοί στο πανεπιστήμιο από τους «γνωστούς άγνωστους» κουκουλοφόρους και η πρυτανεία δεν λάβει τα απαραίτητα μέτρα φύλαξης των εγκαταστάσεων του πανεπιστημίου, τότε μπορεί να θεωρηθεί ως ο ηθικός αυτουργός αυτής της πράξης.

__________________________________________________
* Ο Δ. Μάρδας είναι Αν. καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ www.mardas.gr