Εντυπωσιακή είναι η ικανότητα προσαρμογής των φυτών στο μολυσμένο από τη ραδιενέργεια έδαφος στην περιοχή του Τσερνομπίλ, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα νέας επιστημονικής έρευνας. «Αν επισκεφθείτε την περιοχή, ποτέ δεν θα πιστεύατε ότι κάτι άσχημο συνέβη εκεί. Με κάποιο τρόπο τα φυτά μπόρεσαν να προσαρμοστούν στην ραδιενέργεια και εμείς προσπαθούμε να κατανοήσουμε το είδος των μοριακών αλλαγών που έλαβαν χώρα», δήλωσε ένας από τους ερευνητές, ο γενετιστής φυτών Μάρτιν Χάιντουκ της Σλοβακικής Ακαδημίας Επιστημών.
Σύμφωνα με το BBC και τους New York Times, η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό περιβαλλοντικής επιστήμης και τεχνολογίας "Environmental Science and Technology", διαπιστώνει πως η ικανότητα προσαρμογής των φυτών φαίνεται πως έχει να κάνει με τις μικρές μεταβολές στα επίπεδα των πρωτεϊνών τους.
Οι ερευνητές φύτεψαν από το 2007 λινάρι και σόγια στο μολυσμένο έδαφος του Τσέρνομπιλ, μόλις λίγα χιλιόμετρα από την τοποθεσία της καταστροφής. Μετά από λίγα χρόνια τα σύγκριναν με τα ίδια φυτά που είχαν φυτρώσει σε μη ραδιενεργό περιβάλλον και διαπίστωσαν ότι είχαν πολύ μικρές διαφορές μεταξύ τους, κυρίως μια απόκλιση της τάξης του 5% στα επίπεδα των πρωτεϊνών τους.
Όπως εκτιμάται, οι μεταβολές αυτές είναι κάποιου είδους αμυντικός μηχανισμός που πιθανώς έχει εξελικτική προϊστορία εκατομμυρίων ετών στο παρελθόν, καθώς η ραδιενέργεια υπάρχει σε φυσική μορφή στη Γη από την δημιουργία του πλανήτη μας. Αυτή η άμυνα επιτρέπει στα φυτά να προστατευτούν από την βλαβερή ακτινοβολία.
Διαπιστώθηκε επίσης, ότι τα φυτά ακολουθούν διαφορετικές αμυντικές-προσαρμοστικές στρατηγικές, καθώς το λινάρι και η σόγια είχαν εφαρμόσει ελαφρώς διαφορετικές μεταβολές πρωτεϊνών στον οργανισμό τους.
Όταν μια καταστροφή συμβαίνει, τα φυτά, αντίθετα με τα ζώα, δεν μπορούν να μετακινηθούν κάπου αλλού. Είτε θα προσαρμοστούν επί τόπου, είτε θα πεθάνουν, πράγμα που τα ωθεί σε εξελικτικές αμυντικές προσαρμογές μέσα στον ίδιο τον οργανισμό τους, με αποτέλεσμα να γίνονται ανθεκτικά ακόμα και απέναντι στη ραδιενέργεια.
Παρ' όλο όμως που τα φυτά γύρω από το Τσέρνομπιλ έχουν προσαρμοστεί και αναπτύσσονται κανονικά, μπορεί να μην είναι κατάλληλα για κατανάλωση, προειδοποιούν οι επιστήμονες. «Δεν νομίζω ότι κανείς θα ήθελε να φάει ένα τέτοιο φυτό», δήλωσε ο Χάιντουκ.