Ουραγός είναι η χώρα μας σε δότες αίματος, μυελού και ομφάλιου αίματος, ενώ είμαστε πρωταθλητές στη φύλαξη ομφάλιου αίματος σε ιδιωτικές τράπεζες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ελλάδα είναι εγγεγραμμένοι μόνο 22.000 εθελοντές δότες μυελού σε αντίθεση με την Κύπρο, που διαθέτει 110.000 δότες, τη στιγμή που ο πληθυσμός της χώρας μας είναι περίπου 10 φορές μεγαλύτερος. Δηλαδή, αν ακολουθούσαμε το παράδειγμα των Κυπρίων θα έπρεπε να είχαμε τουλάχιστον 1.000.000 δότες!
Την ίδια ώρα, στη χώρα μας λειτουργούν 20 ιδιωτικές τράπεζες ομφάλιου αίματος, με άγνωστο αριθμό αποθηκευμένων μονάδων, που είναι εξαιρετικά απίθανο να χρησιμεύσουν τόσο για αυτόλογη όσο και για αλλογενή χρήση.
Τα στοιχεία αυτά έδωσε στη δημοσιότητα η Ελληνική Αιματολογική Εταιρία, η οποία έχει ξεκινήσει εκστρατεία ενημέρωσης σε όλη τη χώρα, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα Αιμοδότη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρίας, "η αλλογενής μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων μπορεί κυριολεκτικά να σώσει τη ζωή ασθενών, που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες, όπως λευχαιμία, απλαστική αναιμία και μεσογειακή αναιμία. Γι’ αυτό το λόγο, είναι επιτακτική η ανάγκη για τη χώρα μας να αναπτυχθεί η δωρεά μυελού και ομφάλιου αίματος σε Δημόσια Τράπεζα".
Σύμφωνα με ειδικούς επιστήμονες, νοσήματα που μέχρι πρότινος ήταν μοιραία, μπορούν σήμερα να αντιμετωπισθούν με την αντικατάσταση του μυελού των οστών του πάσχοντα με αιμοποιητικά κύτταρα, που λαμβάνονται από το μυελό, το αίμα ή το ομφάλιο αίμα ενός άλλου ανθρώπου, συμβατού αδελφού ή εθελοντή δότη. Η πιθανότητα εύρεσης συμβατού με τον ασθενή αδελφού είναι μόνο 30%, γεγονός που κάνει φανερή την ανάγκη ύπαρξης μιας μεγάλης Δεξαμενής Εθελοντών δοτών, ώστε όλοι οι ασθενείς που χρειάζονται αλλογενή μεταμόσχευση να μπορούν να έχουν αυτή την ευκαιρία.
Στην Ελλάδα πραγματοποιείται, σε ετήσια βάση, ανάλογος αριθμός αλλογενών μεταμοσχεύσεων απο μη συγγενείς συμβατούς δότες, με τις αναπτυγμένες χώρες. Δυστυχώς όμως, η Ελληνική Δεξαμενή είναι πολύ ισχνή (μόλις 22.000 δότες) με αποτέλεσμα η συντριπτική πλειοψηφία των μοσχευμάτων για τους Έλληνες ασθενείς να προέρχεται από το εξωτερικό. Να σημειώσουμε ότι η ανεύρεση ενός δότη συμβατού με τον άρρωστο είναι πιθανότερη μέσα στην εθνική δεξαμενή, η διαδικασία είναι ταχύτερη και βεβαίως υπάρχει οικονομικό όφελος για τη χώρα .

Το ομφάλιο αίμα και η "επιχειρηματικότητα"
Πολύτιμη πηγή αιμοποιητικών κυττάρων για αλλογενή μεταμόσχευση αποτελεί και το ομφάλιο αίμα. Από το 1992, οπότε αποδείχθηκε επιστημονικά η δυνατότητα χρήσης του ομφάλιου αίματος για μεταμόσχευση, μέχρι το 2009 ιδρύθηκαν πάνω από 44 δημόσιες τράπεζες παγκοσμίως που διαθέτουν περισσότερες από 400.000 μονάδες ομφάλιου αίματος. Διεθνώς έχουν πραγματοποιηθεί περίπου 20.000 αλλογενείς μεταμοσχεύσεις με ομφάλια αίματα αποθηκευμένα σε δημόσιες τράπεζες. Η πιθανότητα να χρησιμοποιηθεί μιά μονάδα ομφάλιου αίματος αποθηκευμένου σε Δημόσια Τράπεζα είναι περίπου 1: 30.
Παράλληλα άνθισε και η εμπορική εκμετάλλευση του ομφάλιου αίματος με τη δημιουργία 150 και πλέον ιδιωτικών τραπεζών φύλαξης για προσωπική ή οικογενειακή χρήση. Μέχρι το 2009, πάνω από 1.000.000 ομφάλια αίματα είχαν αποθηκευθεί σε ιδιωτικές τράπεζες. Όπως προκύπτει από ανεπίσημα στοιχεία που προέρχονται απο την Αμερική η πιθανότητα χρήσης των ιδιωτικά αποθηκευμένων ομφάλιων μονάδων είναι 1:3.500 έως 1:35.000, δηλαδή εξαιρετικά μικρή.
Σήμερα, βασικό επιχείρημα υπέρ της φύλαξης των ομφάλιων κυττάρων σε ιδιωτικές τράπεζες αποτελεί η ευρέως διαφημιζόμενη μελλοντική αυτόλογη χρήση τους στο πλαίσιο θεραπειών της λεγόμενης αναγεννητικής ιατρικής. Έτσι, μεγάλος θόρυβος γίνεται για τη χρήση των ομφάλιων κυττάρων για τη θεραπεία ποικίλων νόσων όπως η άνοια, ο σακχαρώδης διαβήτης, οι καρδιοπάθειες κλπ.
Ωστόσο δεν υπάρχει καμία τεκμηριωμένη επιστημονικά απόδειξη ότι τα αιμοποιητικά κύτταρα του ομφάλιου αίματος μπορούν να διαφοροποιηθούν σε άλλους ιστούς. Επίσης, τα νοσήματα φθοράς όπως τα παραπάνω εμφανίζονται σε ηλικία 40, 50, 60 ετών και ουδείς εγγυάται ότι τα ομφάλια αίματα αποθηκευμένα επί τόσα έτη θα συνεχίζουν να είναι λειτουργικά.

Η έρευνα στράφηκε αλλού
Σήμερα η έρευνα έχει στραφεί στη γενετική τροποποίηση σωματικών κυττάρων ενήλικα για την παραγωγή όλων των ιστών, που αν έχει ευνοϊκά αποτελέσματα θα ακυρώσει το λόγο φύλαξης ομφάλιων μονάδων για την αναγεννητική ιατρική. Η ιδιωτική φύλαξη του ομφάλιου αίματος δε συστήνεται από καμιά επιστημονική εταιρεία και κανένα διεθνή οργανισμό, απεναντίας οι αρμόδιες επιστημονικές εταιρείες (Αμερικανική Εταιρεία Μεταμόσχευσης αιμοποιητικών κυττάρων, Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων, Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία) και οργανισμοί (Παγκόσμια Ένωση Δοτών Μυελού Οστών, Επιτροπή Ηθικής για την Επιστήμη και τις Νέες Τεχνολογίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης) υποστηρίζουν τη δωρεά του ομφάλιου αίματος σε Δημόσιες Τράπεζες για αλλογενή μεταμόσχευση.
"Είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε και στη χώρα μας ότι μπροστά στην αρρώστια,, εμείς και οι άλλοι είμαστε όλοι μέρος μιας αλυσίδας. Προσφέροντας εθελοντικά για κάποιον άλλο προσφέρεις τελικά στο δικό σου άνθρωπο ή στον εαυτό σου. Ο εθελοντισμός δεν είναι φιλανθρωπία αλλά μια έμπρακτη έκφραση κοινωνικής αλληλεγγύης μιας έννοιας που, στους σημερινούς χαλεπούς καιρούς που ο ατομισμός και η ιδιώτευση έχουν αναχθεί σε αξίες της εποχής, γίνεται ιδιαίτερα επίκαιρη", τονίζουν οι υπεύθυνοι της Εταιρίας.