Του Δ. ΜΑΡΔΑ
επικεφαλής της ομάδας εργασίας του Τομέα Εμπορίου του ΠΑΣΟΚ
και Αν. Καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Α.Π.Θ

Η Ελλάδα διαθέτει κάποια πλεονεκτήματα στην περιοχή που βρίσκεται, που δεν τα έχουν άλλες γειτονικές της χώρες ή άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ. Ειδικότερα
α) Δεν επιδιώκει την πολιτική της διείσδυση μέσω της οικονομικής συνεργασίας. Αυτό το στοιχείο που της δίνει το πράσινο φως στις τρεις βασικές οικονομικές ζώνες της περιοχής (Βαλκανίων, Εύξεινου Πόντου, Αραβικών), είναι ένα σημαντικό ανεκμετάλλευτο πλεονέκτημα.
β) Ως χώρα-μέλος της ΕΕ στην περιοχή μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό σύνδεσμο όλων των κρατών των τριών προαναφερθεισών ζωνών με την ΕΕ
Τα δυο αυτά στοιχεία σε συνδυασμό με μια εθνική πολιτική εξωστρέφειας είναι ικανά να αλλάξουν το οικονομικό προφίλ της χώρας, να προσελκύσουν ξένους επενδυτές και ως εκ τούτου να την μετατρέψουν σε οικονομικό κέντρο.
Για το σκοπό αυτό χρειάζεται, μια συστηματική ανάπτυξη των πολιτικών της σχέσεων με τις χώρες των ζωνών αυτών μέσω
α) της οικονομικής διπλωματίας και
β) μιας νέα πολιτική εξωστρέφειας υπέρ των επιχειρήσεων:
Ως προς το πρώτο σκέλος, οι ακόλουθες ενέργειες θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν τους στόχους τη οικονομικής διπλωματίας. Αναλυτικότερα:
1. Ενδείκνυται η συστηματική προσπάθεια με σκοπό την όλο και μεγαλύτερη σύσφιξη των πολιτικών σχέσεων Ελλάδας και χωρών αυτών των ζωνών μέσω της οικονομικής διπλωματίας. Έτσι π.χ μπορεί να οργανώνονται ετήσιες συναντήσεις ανά ζώνη (Βαλκάνια, Παραευξείνιες χώρες και Αραβικές) επιχειρηματιών και πολιτικών στην Ελλάδα, με σκοπό τη διεύρυνση των εμπορικών σχέσεων και την όλο και μεγαλύτερη πολιτική προσέγγιση. Αυτές οι συναντήσεις μπορούν να συνδυάζονται με συζητήσεις σε θέματα πολιτικού περιεχομένου (διμερών διενέξεων των εν λόγω χωρών) με προτάσεις για περαιτέρω συνεργασία ΕΕ και των ζωνών αυτών, με κλαδικές εκθέσεις προϊόντων κ.ά..
2. Να μετατραπεί η Θεσσαλονίκη σε ένα μεγάλο κέντρο Logistics που να εξυπηρετεί όλη την περιοχή των Βαλκανίων-Εύξεινου Πόντου και ο Πειραιάς τις Αραβικές χώρες.
3. Οι επισκέψεις του Προέδρου της Δημοκρατίας στις χώρες αυτές να συστηματικοποιηθούν και να συνδυαστούν με επισκέψεις οικονομικού χαρακτήρα.
Οι τρεις αυτές ενέργειες, σε συνδυασμό με άλλα μέτρα υπέρ μιας πολιτικής εξωστρέφειας (βλ ακολούθως), είναι δυνατό να προσελκύσουν ξένες επενδύσεις σε παραγωγή και υπηρεσίες στη χώρα. Αυτό θα γίνει αν πειστούν οι ξένοι επενδυτές ότι η Ελλάδα είναι ένας πολιτικά ασφαλής δίαυλος για τα παραγόμενα αγαθά και υπηρεσίες τους στην χώρα. Αυτό το πλεονέκτημα το αφήνουμε ανεκμετάλλευτο

Πολιτικές εξωστρέφειας
Το τρίπτυχο, διάχυση της γνώσης – πληροφοριών, της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών και της ενίσχυσης των ΜΜΕ με ανθρώπινο κεφάλαιο και με κάθε άλλο τρόπο, με τη βοήθεια του οποίου, εκτός των άλλων, εξοικονομούνται και χρηματικοί πόροι αποτελούν το υπόβαθρο στο οποίο οφείλει να αναπτυχθεί η πολιτική της εξωστρέφειας της χώρας. Αυτή μπορεί να βασίζεται στους ακόλουθους άξονες
* Στην λειτουργία μιας υπηρεσίας One stop Shop με σκοπό την επίλυση των σχετικών με τις εξαγωγές προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι εξαγωγείς μας. Στην ανάπτυξη ομάδων εργασίας ( που θα λειτουργούν υπό τη μορφή ενός ανοικτού forum) με αντικείμενο τη συζήτηση και επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι εξαγωγείς και τη χάραξη νέων μέτρων πολιτικής υπέρ του εξωτερικού εμπορίου.
* Στην ενίσχυση του θεσμού των Διμερών Επιχειρηματικών Συμβουλίων, (π.χ Ελληνοουκρατικό, Ελληνολιβανικό, ένα με μέλη επιχειρηματίες στην Ελλάδα και το δεύτερο στη συμβαλλόμενη χώρα) με σκοπό την άμεση, αποτελεσματικότερη και ταχύτερη και με χαμηλό κόστος επαφή των ενδιαφερομένων επιχειρηματιών στις ξένες αγορές όπου τα δίκτυα επικοινωνίας δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένα. Αυτή η δράση μπορεί να προσελκύσει και ξένους επενδυτές οι οποίοι μέσω αυτών των Συμβουλίων θα «περνούν» στις αγορές των εν λόγω κρατών (μέσω της Ελλάδας λοιπόν).
* Στη δημιουργία ενός μητρώου συμβούλων επιχειρήσεων σε θέματα εξαγωγικών διαδικασιών, που σκοπό θα έχουν την καθοδήγηση των ΜΜΕ στις ξένες αγορές.
* Το προαναφεθέν εισάγει την ανάγκη της συνεχούς επικοινωνίας-συνεργασίας των φορέων της Κυβέρνησης που ασχολούνται με την πολιτική της εξωστρέφειας (ΥΠΕΞ-ΟΠΕ) με όλους τους συλλογικούς φορείς της χώρας.
* Στην παρακολούθηση και καθοδήγησή των ΜΜΕ μέσω εξαγωγικών σχεδίων δράσης α) ανά κλάδο ανά χώρα υποδοχής στις ξένες αγορές (δηλ. παρουσίαση γενικών κατευθύνσεων) β) ανά εταιρία μετά από αίτημά της. Οι σύμβουλοι των επιχειρήσεων σε θέματα εξαγωγικών διαδικασιών αποτελούν τους βασικούς πόλους αυτής της δράσης
* Στην ανάπτυξη ενός συστήματος άσκησης αποφοίτων στις Πρεσβείες του Εξωτερικού, στο πλευρό των εμπορικών ακολούθων. Μετά την άσκηση αυτή (5 μήνη), οι ασκούμενοι θα τοποθετούνται σε ΜΜΕ, σε συνεργασία με τα Επιμελητήρια της χώρας και θα παρέχουν τις υπηρεσίες τους εκεί, στο πλαίσιο επιδοτούμενου από το Υπ. Εργασίας προγράμματος για 3 μήνες. Εκτιμάται ότι το μέτρο αυτό θα συμβάλει α) στη βελτίωση της απασχόλησης και β) στην άμεση ωφέλεια των ΜΜΕ σε θέματα εξαγωγικής πολιτικής. Αποτελεί μέτρο αξιοποίησης του ανθρωπίνου κεφαλαίου της χώρας.
* Στην ανάπτυξη ενός ευρύτερου επιμορφωτικού προγράμματος με αντικείμενο το εξαγωγικό μάρκετινγκ και τη δημιουργία εξαγωγικών σχεδίων δράσης και e-business τόσο α) για άνεργους επιστήμονες όσο και για β) για στελέχη επιχειρήσεων συμπεριλαμβανομένων και των ιδιοκτητών της επιχείρησης (μέσω των προγραμμάτων ΟΑΕΔ.
* Στην ενίσχυση των ΜΜΕ με σκοπό τη συμμετοχή τους σε διεθνείς εκθέσεις, όχι μόνο μέσω άμεσης επιδότησης αλλά μέσω φορολογικών κινήτρων (π.χ. αφαίρεση από το σκέλος των εξόδων τους, του διπλασίου ποσού που δαπάνησαν – δαπάνες χωρίς παραστατικά - για τη μεταφορά, τη διαμονή του συμμετέχοντος προσωπικού την καταβολή πληρωμών για ενοικίαση του περιπτέρου και άλλων σχετικών δαπανών που θα προσδιοριστούν με ακρίβεια) με σκοπό τη συμμετοχή τους σε μια Διεθνή Έκθεση του εξωτερικού.
* Την δημιουργία κάρτα εξαγωγέα σε ΜΜΕ που εξάγουν το 50% της συνολικής παραγωγής τους και ειδικών φορολογικών ελαφρύνσεων (π.χ. έκπτωση 3% από τον καταβαλλόμενο φόρο επί των κερδών), αποτελούν κίνητρο υπέρ της εξωστρέφειας.
* Στην αποδοχή ενός ποσοστού επί των εξαγωγών ως δαπανών χωρίς παραστατικά (για όλες τις επιχειρήσεις). Π.χ για εξαγωγές έως 1 εκ ευρώ, να προβλεφθεί 1% δαπάνες χωρίς παραστατικά, για εξαγωγές από 1-2 εκ. ευρώ το αντίστοιχο ποσοστό να είναι της τάξης του 0.70% και για άνω των 2 εκ. ευρώ, 0.50% αντίστοιχα
* Ενίσχυση συγκεκριμένων δράσεων προώθησης των εξαγωγών , π.χ ενίσχυση της συνδυασμένης προβολής και προώθησης του ελληνικού τουρισμού, των ελληνικών προϊόντων & της ελληνικής κουζίνας.
* Πολιτική ενίσχυσης της βιομηχανικής υπεργολαβίας, ιδίως στο χώρο των προϊόντων της ηλεκτρομηχανικής.

• Ο Δ. Μάρδας είναι και υπ. Βουλευτης Α΄ Θεσ/νίκης του ΠΑΣΟΚ