Δέκα μήνες τώρα, οι ελληνικές εξαγωγές πνέουν τα λοίσθια. Η ισχυρή πτώση υπολογίζεται στο 26,7%, κάτι που σημαίνει ότι, στο εννιάμηνο από τον Ιανουάριο ως το Σεπτέμβριο του 2009, το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν μειώθηκε κατά 1,3%! Γι αυτό και ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος υπογραμμίζει την ανάγκη άμεσης υλοποίησης εθνικής εξαγωγικής στρατηγικής που θα εστιάσει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, στην στόχευση σε νέες αγορές και στις επενδύσεις σε νέα, καινοτόμα ανταγωνιστικά προϊόντα.
Ο ΣΕΒΕ, με χθεσινή ανακοίνωσή του, θεωρεί ότι «το σημερινό αναπτυξιακό μοντέλο οδηγεί την ελληνική οικονομία στο τέλμα των δίδυμων ελλειμμάτων, τρεχουσών συναλλαγών και δημοσίου χρέους, γεγονός που εμποδίζει περαιτέρω την ανάπτυξη της υγιούς επιχειρηματικότητας, ενώ ενισχύει τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα της χώρας μας στις διεθνείς αγορές».
Για τους εξαγωγείς της Βόρειας Ελλάδας, το υφιστάμενο σύστημα στήριξης των ελληνικών εξαγωγών παρουσιάζει πολύ σημαντικές αδυναμίες. Το αποτέλεσμα είναι να μην υπάρχει η δυνατότητα στην οικονομία μας να ενισχύσει την ισχνή της εξαγωγική επίδοση στις διεθνείς αγορές. Για τον ΣΕΒΕ, οι αδυναμίες αυτές είναι:
*η έλλειψη εθνικής στρατηγικής, στόχων και κατευθύνσεων για τις εξαγωγές,
*η έλλειψη πλαισίου στήριξης των εξαγωγικών επιχειρήσεων,
*η έλλειψη συνάφειας και συντονισμού των εθνικών προσπαθειών ενίσχυσης της εξωστρέφειας.
Ο σύνδεσμος ζητά τη βελτίωση των μηχανισμών συντονισμού, παρακολούθησης και εποπτείας των Φορέων Εξωστρέφειας.

Οι εξαγωγές ανά κλάδο
Σύμφωνα με τα πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας Eurostat, οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών για το εννιάμηνο του 2009 σημείωσαν μείωση 2,3 δις συγκριτικά με το εννιάμηνο του 2008(1,3% του ΑΕΠ)και διαμορφώθηκαν σε 10,6 δις ευρώ.
Ως προς την πορεία της εξαγωγικής δραστηριότητας ανά μήνα, παρατηρείται ότι ενώ για τις περισσότερες εκ των ισχυρών οικονομιών της Ευρώπης, η μηνιαία μείωση της εξαγωγικής δραστηριότητας φαίνεται πως σταδιακά υποχωρεί σε ποσοστά κάτω του 20%, αντίθετα για τη χώρας μας παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Συγκεκριμένα για τον Οκτώβριο του 2009, οι ελληνικές εξαγωγές σύμφωνα με στοιχεία της ΕΣΥΕ μειώθηκαν κατά 26,7% και διαμορφώθηκαν σε 3.328 εκατ. ευρώ.
Εξετάζοντας τις ελληνικές εξαγωγές ανά κλάδο για το εννιάμηνο του 2009 συνολικά παρατηρείται πτώση και στους έξι κυριότερους κλάδους, με σημαντικότερη την μείωση στον κλάδο της ενέργειας (καύσιμα-πετρελαιοειδή), κατά 27,2% και στον κλάδο του βιομηχανικών αγαθών, κατά 25,8% συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2008. Αντίθετα, ο κλάδος των τροφίμων-ποτών καταγράφει οριακή μείωση, κατά 0,9% και δεύτερη μικρότερη μείωση σημειώνουν οι εξαγωγές χημικών προϊόντων, κατά 13,4%.
Στην ΕΕ-27 αντίστοιχα, καταγράφεται μείωση στους πέντε από τους έξι κυριότερους κλάδους, με σημαντικότερη τη μείωση στον κλάδο των μηχανημάτων, κατά 47,7% και της ενέργειας, κατά 37,7%. Αξίζει να επισημανθεί ότι ενώ στον κλάδο των τροφίμων και ποτών η Ενωμένη Ευρώπη των 27(ΕΕ-27) φαίνεται να χάνει την εξαγωγική της δύναμη κατά 10,4% ή κατά 5,2 δις ευρώ, η χώρα μας καταγράφει μείωση μόλις κατά 0,9%.

ΗΠΑ κι Αλβανία μας… στηρίζουν
Εξετάζοντας τις ελληνικές εξαγωγές ανά χώρα, παρατηρείται ότι στις 8 από τις 10 κυριότερες αγορές σημειώνεται μείωση, με εξαίρεση τις ΗΠΑ (+1,4%) και την Αλβανία (+2%). Πιο συγκεκριμένα, ισχυρότερη μείωση παρουσιάζεται στην Ιταλία (-24,7%), που είναι η κυριότερη αγορά και στο Ηνωμένο Βασίλειο (-24,5%), ενώ μικρότερη μείωση καταγράφεται στην Κύπρο (-4%).
Στις εμπορικές ροές της χώρα μας με τους βασικούς εταίρους της Ευρώπης των 27(ΕΕ-27) παρατηρείται ότι σε τρεις από τις δέκα συνολικά οικονομίες η ελληνική εξαγωγική δραστηριότητα αυξήθηκε το εννιάμηνο του 2009 συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2008. Πιο συγκεκριμένα, οι ελληνικές εξαγωγές στην Ελβετία αυξήθηκαν κατά 6,6%, στην Ινδία αυξήθηκαν κατά 74%, και στις ΗΠΑ κατά 1,4%.
Αντίστοιχα, στις εμπορικές ροές της ΕΕ-27 με τους βασικούς εταίρους της, καταγράφεται σημαντική μείωση και με τις δέκα συνολικά οικονομίες. Πιο συγκεκριμένα, τα στοιχεία της Eurostat αποδίδουν ισχυρότερη μείωση στο μερίδιο αγοράς της ΕΕ-27 στη Ρωσία κατά 40,4%. Ακόμα, ισχυρή μείωση καταγράφηκε στην αγορά της Τουρκίας (-26,5%), ενώ η μικρότερη μείωση σημειώνεται στις εξαγωγές προς την Κίνα (+1,5%).

Δεν τα πάνε καλά και οι υπηρεσίες
Η σημασία των υπηρεσιών στις οικονομίες της Ευρωζώνης των 27 αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια, ωστόσο αξίζει να επισημανθεί ότι η συνεισφορά τους στο συνολικό εξωτερικό εμπόριο της ΕΕ-27 παραμένει διαχρονικά χαμηλή, και συγκεκριμένα από το 2001 κυμαίνεται μεταξύ 25-27%. Για τη χώρα μας αντίθετα, η συνεισφορά των υπηρεσιών είναι διαχρονικά δυσανάλογα υψηλή, με αναλογία περίπου 2 προς 1.
Συμφωνά με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ελληνικό εξωτερικό εμπόριο υπηρεσιών και για εννιάμηνο του 2009 διαπιστώνεται, όπως και αναμενόμενη, μια ισχυρή μείωση στις εισπράξεις-εξαγωγές υπηρεσιών, της τάξης του 22% συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2008. Οι πληρωμές-εισαγωγές υπηρεσιών παρουσιάζουν για το ίδιο διάστημα πτώση της τάξης του 16,4%, ενώ το πλεόνασμα υπηρεσιών μειώθηκε κατά 26,8% ενώ σε αξία ανήλθε σε 10.853 εκατ. ευρώ.
Εξετάζοντας τις εισπράξεις-εξαγωγές υπηρεσιών ανά κατηγορία, διαπιστώνουμε ότι η σημαντικότερη μείωση, κατά 27% προέρχεται από τις μεταφορές, που αποσπούν το 47% των συνολικών εξαγωγών υπηρεσιών. Οι εισπράξεις-εξαγωγές ταξιδιωτικών υπηρεσιών σημειώνουν αισθητά μικρότερη μείωση, της τάξης του 6,4%, ενώ το μερίδιό τους στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών υπηρεσιών αυξάνεται διαχρονικά και το εννιάμηνο του 2009 ανέρχεται σε 42,5%. Αναδεικνύεται η ανάγκη για ενεργή προσπάθεια ανάπτυξης της εξαγωγικής δραστηριότητας και των υπόλοιπων κατηγοριών υπηρεσιών πέρα από τις μεταφορές, οι οποίες σήμερα διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο ισοζύγιο των υπηρεσιών και συνεισφέρουν ουσιαστικά στο ελληνικό ΑΕΠ.