Ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Φίλιππος Πετσάλνικος παρουσιάζει στη Θεσσαλονίκη την κοινή έκδοση της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και του Υπουργείου Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Σερβίας "Το Μακεδονικό και η Γιουγκοσλαβία-Απόρρητα γιουγκοσλαβικά έγγραφα 1950-1967". Η παρουσίαση θα γίνει την Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2009, ώρα 19.30΄ στην Αίθουσα Διαλέξεων της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και προκαλεί διεθνές ενδιαφέρον. Ο κ. Φίλιππος Πετσάλνικος είναι ο πρώτος στα χρονικά Μακεδών που εξελέγη Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων -και μάλιστα με αυξημένη πλειοψηφία. Είναι εκ μητρός εγγονός του γηγενούς Μακεδονομάχου Χρυσού Μπίβουλα. Για τον λόγο αυτό η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών απεφάσισε ομόφωνα να του απονείμει το Χρυσό Μετάλλιό της. Από το 1985 εκλέγεται συνεχώς βουλευτής Καστοριάς, διετέλεσε Υπουργός πολλές φορές και από το 1981 είναι στενός συνεργάτης του Πρωθυπουργού και Υπουργού των Εξωτερικών Γιώργου Α. Παπανδρέου.
Η έκδοση δημοσιεύει για πρώτη φορά διεθνώς εβδομήντα απόρρητα έγγραφα του Υπουργείου Εξωτερικών της Γιουγκοσλαβίας που παρεχώρησε, από το ομοσπονδιακό Αρχείο, στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών το Υπουργείο Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Σερβίας. Δημοσιεύονται αυτούσια στο πρωτότυπό τους και σε πιστή ελληνική μετάφραση. Είναι εξαιρετικής σημασίας διότι φωτίζουν αυθεντικά, από την γιουγκοσλαβική πλευρά, όσα κρίσιμα θέματα συνθέτουν ακριβώς το επίκαιρο πρόβλημα στις σχέσεις αλλά και στις εκατέρωθεν αξιώσεις Αθηνών-Σκοπίων. Εστιάζονται μάλιστα σε μια κομβικής σημασίας χρονική περίοδο, 1950-1967, αμέσως μετά την λήξη του ελληνικού Εμφυλίου, οπότε η Γιουγκοσλαβία είχε αποχωρήσει από τον σοβιετικό συνασπισμό και αποκαθίσταντο σταδιακά οι ελληνο-γιουγκοσλαβικές σχέσεις. Ωστόσο, παρέμειναν ανυπέρβλητα μέχρι τέλους όσα καίρια ζητήματα δημιούργησαν αμφίδρομα η ίδρυση της ομόσπονδης γιουγκοσλαβικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας με το όνομα της Μακεδονίας, η ταυτότητα των κατοίκων της, ο αλυτρωτικός «μακεδονισμός» των Σκοπίων και ο ελληνικός Εμφύλιος.
Στις ελληνο-γιουγκοσλαβικές σχέσεις από το 1950 μέχρι το 1967 επανέρχονται με εναλλασσόμενες εντάσεις, αλλά συνεχώς, οι ενήλικοι κι ανήλικοι φυγάδες του Εμφυλίου από την ελληνική Μακεδονία και η συγκέντρωσή τους στο -τότε ομόσπονδο- Κράτος των Σκοπίων, ο χειρισμός τους, ο επαναπατρισμός τους και οι περιουσίες τους στην Ελλάδα, η ανυποχώρητη, από τότε, άρνηση της Ελλάδας να αναγνωρίσει γλώσσα και εθνότητα με το όνομα «μακεδονική» σε γιουγκοσλαβικά εδάφη ούτε «μακεδονική μειονότητα» σε ελληνικά εδάφη κ.ά.
Στον πρόλογο της κοινής αυτής εκδόσεως, το Υπουργείο Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Σερβίας σημειώνει:
«Το ιστορικό και η γέννηση των επί μέρους διεργασιών στα Βαλκάνια είναι ουσιαστικής σημασίας για την εξέταση της παρούσας κατάστασης και των πιθανών κατευθύνσεων για την άρση των παρεξηγήσεων. Μέσω αυτών ενισχύεται με τον καλύτερο τρόπο το πνεύμα συνεργασίας και η καλύτερη κατανόηση που στηρίζεται σε κοινές πολιτισμικές και δημοκρατικές αξίες.
Εκκινώντας από το πλαίσιο αυτό, το Υπουργείο Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Σερβίας εκφράζει την πεποίθησή του ότι η συνεργασία με την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών θα είναι και στο μέλλον πιο επιτυχής και πιο γόνιμη».
Στον δικό του πρόλογο ο Πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών Νικόλαος Ι. Μέρτζος τονίζει:
«Προκαλεί βαθειά ικανοποίηση το γεγονός ότι, για πρώτη φορά στα χρονικά, η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Σερβία ανοίγουν σήμερα παραγωγικό διάλογο, έστω τριγωνικό, μέσω της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Αλληλοδιασταυρούμενος ο λόγος τους συνθέτει αυθεντία έναντι κάθε τρίτου.
Η συνεργασία μας δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι τώρα πια οι τρεις πρωταγωνιστές συμφωνούμε σε όλες τις πτυχές του Μακεδονικού. Κάθε άλλο. Σημαίνει, όμως, ότι δεν έχουμε να κρύψουμε ούτε να φοβηθούμε τίποτε (..) Σημαίνει ότι γυρίζουμε σελίδα.
Προσδοκούμε ότι θα επακολουθήσουν και άλλα βήματα τόσο μεταξύ μας όσο και μεταξύ άλλων βαλκανικών Λαών».
Ως γνωστόν, εφέτος τον Απρίλιο, η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών κυκλοφόρησε κοινή έκδοσή της με τα Κρατικά Βουλγαρικά Αρχεία με τίτλο Το Μακεδονικό και η Βουλγαρία. Πλήρη τα απόρρητα βουλγαρικά έγγραφα 1950-1967, την οποία παρουσίασε στην Αθήνα η τότε Υπουργός Εξωτερικών κα Ντόρα Μπακογιάννη.
Το βιβλίο προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις στα Σκόπια όπου χαρακτηρίσθηκε σαν «ελληνο-βουλγαρική συνωμοσία». ΄Εχει μεταφρασθεί ήδη στην βουλγαρική γλώσσα και σύντομα αναμένεται η κοινή παρουσίασή του στη Σόφια.
Οι δύο αυτές εκδόσεις αναρτήθηκαν στο Διαδίκτυο και τυπώθηκαν στον εκδοτικό οίκο των Αδελφών Κυριακίδη που τις κυκλοφορεί παράλληλα με την Ε.Μ.Σ.